Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Fen-Edebiyat Fakültesi - Türk Dili ve Edebiyatı

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Türk Dili ve Edebiyatı - Lisans - 2014 TDE4102 Arap Harfli Kırgızca Metinler Seçmeli 5 4,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Kırgızların yazılı edebiyata geçiş süreçleri üzerinde durulacak, XIX. yüzyılın sonu ile XX. yüzyılın başında yazdıkları Arap harfli Kırgızca metinler incelenecek ve bu eserler hem bugünkü Kırgızca ile hem de tarihi dönemlerle ses, yapı, cümle ve anlam açısından karşılaştırılacaktır.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Kırgızların yazılı edebiyata geçiş süreçleri

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Sunum/anlatım, soru-cevap, tartışma, proje, ödev.

Staj Durumu

Yok

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Abılkasımov, B., XVIII-XIX. Gasırdagı Kazak Adabiy Tilinin Cazba Nuskaları, Almatı, 1988. Arabay uulu, İşenaalı, Cazuu Örnöktörü, Bakıt, 1912. Arabay uulu, İşenaalı ve Hafiz Sarsekeyev. Alifba Yaki Tötö Okuu. Ufa: Şark, 1911. Artıkbayev, Kaçkınbay, XX. Yüzyılın Başındaki Kırgız Edebiyatı Tarihi, Çev. M. Dıykanbayeva, Bişkek, 2013. Asipbayeva, M. B. “XIX k. ayagı – XX k. başındagı tündük Kırgızstandagı agartuunun abalı”. İstoriya Kırgızstana i Kırgızov. Aşçı, Ufuk Deniz, “Kırgız Dili ve Edebiyatının Kuruluş Yıllarına Ait Arap Harfli Kırgız Metinlerinde Alfabe ve Yazım Kuralları”, Türkbilig, 17, s. 3-29, 2009. Aşçı, Ufuk Deniz,“Kırgız Türkçesiyle Yazılmış Alip-Bee Adlı İlk Alfabe Kitabındaki Söz Varlığı Üzerine”, Milli Folklor, S 86, 2010, s. 87-106. Aşçı, Ufuk Deniz, İşenaalıArabay Uulu'nun İki Eseri: Cazuu Colunda Saamalık ve Alip-Bee (Notlar-Transkripsiyonlu Metin-Ceviri-Dizin-Tıpkıbasım), Konya 2010. Buran, Ahmet, Kurşunlanan Türkoloji, Manas Yayıncılık, Elazığ 2007. Caferoğlu, Ahmet, Türk Dili Tarihi, Altınordu Yayınları, Ankara 2016. Ercilasun, Ahmet Bican, Başlangıçtan Yirminci Yüzyıla Türk Dil Tarihi, Ankara 2004. Kasapoğlu Çengel, Hülya, Kırgız Türkçesi Grameri, Ses ve Şekil Bilgisi, Ankara 2005. Kayıpov, Süleyman, Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, c.31, Kırgız Edebiyatı-I, KTBY, Ankara 2005. Kırgız Sovyet Entsiklopediyası, Frunze: Kırgız SSR İlimder Akademyası, 1983. Kırgız Tarıhı Entsiklopediya, Bişkek: Mamlekettik Til Cana Entsiklopediya Borboru, 2003. Koç, Saadettin. “Sovyet Döneminden Önce Kırgız Edebiyatı”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2/2 (2009): 22-36. Osmonkulov A. Kırgızstanda el agartuu işterinin cana ene tilin okutuunun tarıhınan. Frunze, 1974. Öner, Mustafa, Bugünkü Kıpçak Türkçesi: Tatar, Kazak ve Kırgız Lehçeleri Karşılaştırmalı Grameri, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara 1998. Özgen, Nurcan, Yirminci Yüzyılın İlk Yarısında Kırgız Edebiyatı Tarihi, Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara 2014. Öztürk, Göksel,“Müşterek Doğu Türkçesi İmlasıyla Yazılmış Arap Harfli Metinlerin Çağdaş Lehçelere Uyarlanarak Okunması Meselesi ve Kırgız Akın Maldıbay Borzu Uulu’nun “Kıssa-i Semetey Bu Turur” Örneği”, Marmara Türkiyat Araştırmaları Dergisi, C.II S.1, s. 61-71, 2015. Sağol Yüksekkaya Gülden, “Osmonaalı Sıdıkov’un Kırgız Şeceresi Muhtasar Tarih-i Kırgıziya”, Milli Folklor, s. 30-40, 2016. Sıdık Oglı, Osmanalı. Muhtasar Tarih-i Kırgıziya. Ufa: Şark, 1913. Sıdık uulu, Osmonalı. Muhtasar tarıh-i kırgıziya. Sorumlu edit. A. Baytur. Urumçi: Şincan Caştar Basması, 1986. Sıdıkof, Osmanalı. Tarih-i Kırgız Şadmaniya. Ufa: Şark, 1914. Sıdıkov, Osmonaalı. Muhtasar Tarih Kırgıziya, Tarih Kırgız Şadmaniya. Sorumlu edit. M. Ç. Kocobekov. Bişkek: Turar, 2014. Sıdıkov, Osmonaalı. Tarih Kırgız Şadmaniya-Kırgız Sancırası. H. Karasay uulu. Frunze: Kırgızstan, 1990. Yıldız, M., Kıssa-ı Zelzele (Metin-İnceleme-Dizin), Konya, 2010. Yudahin, K. K., Kırgız Sözlüğü I–II. çev. Abdullah Taymas, Ankara, 1998.

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Öğrenci, Türk dili ve edebiyatının zaman ve mekân içindeki farklı görünüşlerinden haberdar olur, onlar hakkında yorum yapabilir, tahlil edebilir.
  • Öğrenci, Türk dilinin tarihi ve çağdaş çeşitli evrelerini ve bunların ayırt edici dil özelliklerini sıralayabilir.
  • Öğrenci, Türk Dili araştırmalarının problemlerini tanımlayabilir ve anlatabilir.
  • Öğrenci, bu disiplini/disiplin kısmını profesyonel olarak eğitim-öğretim kuruluşlarında öğretebilir.
  • Öğrenci, alana ilişkin temel ve genel bilgi sahibi olur.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Türk lehçelerinin tasnifi ve bu lehçelerin tasnifinde esas olan ses özellikleri ile ilgili araştırma.
2 Kırgız Türklerinin tarihi.
3 Kırgız edebiyatının teşekkülü.
4 Kırgız Türkçesinin ses, yapı ve cümle özellikleri.
5 XIX. yüzyılın sonu ile XX. yüzyılın başında meydana getirilmiş Arap harfli Kırgızca eserler.
6 Kırgız edebi dilinin başlangıç eseri kabul edilen Kıssa- i Zilzala üzerinde çalışma. Eserin söz varlığının ses, yapı ve anlam açısından tarihi ve çağdaş dönem ile mukayese edilmesi.
7 Kırgız edebi dilinin başlangıç eseri kabul edilen Kıssa- i Zilzala üzerinde çalışma. Eserin söz varlığının ses, yapı ve anlam açısından tarihi ve çağdaş dönem ile mukayese edilmesi.
8 Ara Sınav Haftası
9 Osmanaalı Sıdıkuulı’nın eserleri üzerinde çalışma.
10 Osmanaalı Sıdıkuulı’nın eserleri üzerinde çalışma.
11 Osmanaalı Sıdıkuulı’nın eserleri üzerinde çalışma.
12 İşenaalı Arabay uulu’nun eserleri üzerinde çalışma.
13 Aldaş Moldo’nun eserleri üzerinde çalışma.
14 Aldaş Moldo’nun eserleri üzerinde çalışma.
15 Togolok Moldo’nun eserleri üzerinde çalışma.
16 Ders Çalışma Haftası
17 Yarı Yıl Sonu Sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 14 3 42
Arasınav ve Hazırlığı 1 28 28
Final ve Hazırlığı 1 28 28

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi