Program Tanımları
Bölümümüz, Özel Eğitim Anabilim Dalı, 2002-2003 eğitim-öğretim yılında ilk öğrencilerini almış, 2005-2006 eğitim-öğretim yılında da ilk mezunlarını vermiştir. 2010-2011 eğitim-öğretim yılından itibaren de ikinci öğretimde eğitim-öğretim faaliyetlerini yürütmeye başlamıştır. Bu program, 2016 yılından bu yana Eğitim Fakültesi’nde Özel Eğitim Bölümü içerisinde sürdürülmektedir.
Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği Programını başarılı bir şekilde tamamlayan bir öğrenci “Özel Eğitim Öğretmeni” ünvanı ile mezun olmaktadır.
Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Lisans Programı, her yıl ÖSYM tarafından yapılan YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) sınavı ile öğrenci almaktadır. SÖZEL puan türünde öğrenci alan bölümümüz, 2020-2021 Eğitim-öğretim yılında 100 kişilik genel kontenjanı ile eğitim-öğretim faaliyetlerine devam etmektedir.
Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği lisans programına, bölümümüzle eşdeğer bir yükseköğrenim kurumunda öğrenci statüsünde bulunan öğrencilerde yatay geçişle kabul edilmektedirler. Yatay geçiş başvurusu yapan öğrencinin lisans programından en az iki dönemini tamamlamış ve tüm derslerden başarılı olması zorunludur. Dörtlük not sisteminde eğitim almış öğrenciler için 4,00 puan üzerinden en az 3,00 not ortalaması şartı aranır. Bölümümüze her yıl 2. sınıfa 3 öğrenci ve 3. sınıfa 3 öğrenci olmak üzere toplam 6 öğrenci kabul edilmektedir.
Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı'ndan bir adayın mezun olabilmesi için kendisine sunulan bütün dersleri bağıl değerlendirme sistemine göre başarılı bir şekilde tamamlayarak 150 kredi ile mezun olması adayın, " Özel Eğitim Öğretmeni" olabilmesi için yeterliliğini belirlemektedir.
Programın amacı, özel gereksinimli bireylere bireysel ya da grup eğitimi verebilecek, özel eğitim ve ilgili hizmetlerin planlanması, yürütülmesi ve izlenmesinde görev alabilecek özel eğitim öğretmenlerini yetiştirmektir. Birinci yıl dersleri, farklı bilgi düzeyine sahip öğrencileri aynı bilgi seviyesine getirmek için başlıca eğitim formasyonu bilgisi içeren (Eğitim Psikolojisi, Psikolojiye Giriş, Eğitim Bilimine Giriş) gibi dersler ve Bireysel Farklılıklar ve Psikolojik Yaklaşımlar, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi I, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi II, Çocuk Gelişimi, Bilgisayar I, Bilgisayar II, Türkçe I:Yazılı Anlatım, Türkçe II: Sözlü Anlatım, Yabancı Dil I: İngilizce, Almanca, Fransızca, Yabancı Dil II: İngilizce, Almanca, Fransızca dersleri bulunmaktadır. Öğrencilerin özel eğitim alanı ile ilk tanışma fırsatını yakaladıkları Özel Eğitim ve Zihin Yetersizliği ve Otizm Spektrum Bozukluğu adlı derslerde mevcuttur. 2.Sınıf Dersleri: Öğretim İlke ve Yöntemleri, Eğitsel-Davranışsal Ölçme ve Değerlendirme, Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları, Engellilere Yönelik Tutumların Değiştirilmesi, Erken Çocuklukta Özel Eğitim, Uygulamalı Davranış Analizi, Özel Eğitimde Drama (Seçmeli), Yaratıcılık ve Geliştirilmesi), Zihin Engellilere Beceri ve Kavram Öğretimi, Zihin Engellilere Matematik Öğretimi, Zihin Engellilere Resim-İş Öğretimi, Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi, Kaynaştırma ve Destek Özel Eğitim Hizmetleri, Zihin Engellilere İletişim Becerilerinin Kazandırılması, Öğrenmenin Nörolojik Temelleri (Seçmeli), Üstün Zekâlılar (Seçmeli), Özel Gereksinimli Çocuklarda Fiziksel Eğitim Seçmeli) 3. Sınıf Dersleri: Sınıf Yönetimi, Bireyselleştirilmiş Eğitim Planları ve Öğretimin Bireyselleştirilmesi, Okuma-Yazma Öğretimi, Zihin Engellilere Günlük Yaşam ve Sosyal Beceri Öğretimi, Özel Eğitimde Oyun ve Müzik, Zihin Engellilere İş ve Meslek Öğretimi (Seçmeli), Küçük Adımlar (Seçmeli), Erken Müdehale Uygulamaları, Topluma Hizmet Uygulamaları, Okul Deneyimi ve Kaynaştırma Uygulamaları, Fen Bilgisi Öğretimi, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Otistik Çocuklar (Seçmeli), Özel Öğrenme Güçlükleri (Seçmeli), Zihin Engellilere Türkçe Öğretimi (Seçmeli), Çok Engelliler (Seçmeli) 4. Sınıf Dersleri: Rehberlik, Öğretmenlik Uygulaması I, Özel Eğitimde Teknoloji Destekli Eğitim, Yasalar ve Özel Eğitim, Zihinsel Engelli Çocuklar İçin Materyal Geliştirme (Seçmeli), Konuşma ve Dil Gelişimi (Seçmeli),Yetişkin Engelliler (Seçmeli),Meslek Etiği ve Yasal Konular, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Öğretmenlik Uygulaması II, Özel Eğitimde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Aile Eğitimi ve Rehberliği, Düşünme Becerileri (Seçmeli), Bilim Tarihi (Seçmeli), Çevre Eğitimi (Seçmeli). Öğrenciler toplam iki dönem öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında teorik derslerde öğrendikleri bilgileri uygulama olanağı bulmaktadırlar.
Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı mezunu bir aday kamu ve özel sektörde ilgili alanlarda çalışabilirler. Kamu sektöründe; programı bitiren öğretmen adayları başta Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde yer alan özel gereksinimli bireylere hizmet veren okul ve merkezlerde, özel sektörde Bakanlığa bağlı özel özel eğitim okul ve kurumlarında görev alabilmektedirler. Üniversitelerin özel eğitim bölümlerinde yüksek lisans ve doktora yapabilir ve buralarda araştırma görevlisi olarak çalışabilirler.
Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı mezunu bir aday çeşitli üniversitelerin sunduğu özel eğitim gibi ana konularda ve bazı ilgili alanlardaki (alan sınırlaması dahilinde) yüksek lisans programlarına, gerekli koşullar yerine getirildiğinde kabul edilebilirler. Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı mezunları çeşitli üniversitelerin Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Okul Öncesi Öğretmenliği, Psikoloji, Gelişim Psikolojisi, Eğitim Programları ve Öğretim, Yetişkin Eğitimi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi gibi alanlarda yüksek lisans ve doktora programlarına başvuruda bulunabilirler.
Özel Öğretmenliği Lisans Programı’nda bir aday; 2010-2011 eğitim yılından itibaren bağıl değerlendirme sistemine göre değerlendirilmekte, sınıf içerisindeki diğer notların dağılımına göre başarı düzeyi belirlenmektedir. Bağıl değerlendirme sisteminde, dersi alan öğrencilerin puanlarının standart sapmasına bağlı olarak öğrencilerin başarı düzeyi not sistemine (AA-FF) yansıtılmaktadır. Öğrencinin ara sınavdan aldığı puanın % 40’ı, final sınavından aldığı notun ise % 60’ı başarı değerlendirilmesine etki etmektedir. Öğrenciler derslere, uygulamalara ve sınavlara katılmak zorundadır. Öğrencinin devam durumu ilgili öğretim üyesi tarafından takip edilir. Her yarıyılda her ders için bir arasınav yapılır. Arasınavların tarihi ve programı yarıyılın başladığı ilk ay içinde Bölüm tarafından ilan edilir. Arasınava ilaveten her dersten bir final sınavı yapılır. Final sınavları tarihi ve yeri yine Bölüm'de ilan edilir. Mazereti nedeniyle sınava giremeyen öğrencilere geçerli bir mazereti olması halinde Fakülte Yönetim Kurulu kararıyla mazeret sınav hakkı verilebilir. Arasınav ve final sınavlarının yanısıra derslerde raporlar, ödevler, quizler, seminer sunumları gibi eğitim aktiviteleri öğrencinin yarıyıl içindeki performans değerlendirmesinde kullanılabilir. Bu aktiviteler ve başarı notuna ne şekilde yansıtılacağı yarıyıl başında öğretim üyesi tarafından öğrencilere duyurulur. Arasınav veya final sınavı gerektirmeyen sınavlar öĞretim üyesi tarafından belirlenir. Bu durumda başarı notu yarıyıl içinde yapılan ödev, rapor, sunum vs dikkate alınarak belirlenir. Öğrencilerin başarı durumunun belirlenmesinde her yarıyıl sonunda hesaplanan Yarıyıl Akademik Not Ortalaması ve Genel Akademik Not Ortalaması kullanılır. Yarıyıl Akademik Not Ortalaması, öğrencinin kayıtlı olduğu yarıyılın ağırlıklı not ortalamasıdır. Genel Akademik Not Ortalaması ise, öğrencinin üniversiteye girişinden itibaren, kayıtlı bulunduğu bölümün veya programın ders planındaki derslerinin tümü göz önüne alınarak ikinci yarıyıl sonundan itibaren hesaplanan ağırlıklı not ortalamasıdır. Ağırlıklı not ortalaması, alınan derslerin kredileriyle, derslerden alınan harf notlarının eşdeğeri ağırlık katsayılarının çarpımından elde edilen toplamın, toplam krediye bölünmesiyle bulunur. Gerek Yarıyıl Akademik Not Ortalaması ve gerekse Genel Akademik Not Ortalaması öğrencinin kredili derslerden aldığı, (AA) dan (FF) ye kadar notların değerlendirmeye katılması ile belirlenir. Genel Akademik Not Ortalaması değeri en az 2.00 olan öğrenci herhangi bir dersinin (FF) veya (FD) olmaması koşulu ile başarılı kabul edilir. Genel Akademik Not Ortalaması 2.00'nin altında olan öğrenci başarısızdır. İkinci yarıyılın sonundan itibaren öğrencinin üst yarıyıllardaki dersleri alabilmesi için, Genel Akademik Not Ortalaması ’ nın en az 1.80 olması gerekir.
Öğrencinin mezun olabilmesi için Marmara Üniversitesi'nde sekiz yarı yıl boyunca öğrenim görmelidir. Kayıt altında olduğu eğitim-öğretim yılları boyunca kendisine sunulan derslere devam veren, derslerden geçebilmek için bağıl değerlendirme sistemine göre başarılı sayılan ve alması gereken 150 krediyi tamamlayan ve genel akademik not ortalaması en az 2,00/4,00 olan, notları FF, DZ olmayan bir aday mezun olma hakkına sahip olmaktadır.
Tam Zamanlı
Program Başkanı Prof. Dr. Dilek Erbaş dilek.erbas@marmara.edu.tr AKTS / DS Koordinatörü Doç. Dr. Özcan Karaaslan ozcan.karaaslan@marmara.edu.tr Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Özel Eğitim Öğretmenliği ABD Göztepe Yerleşkesi, 34722 Göztepe / Kadıköy / İSTANBUL 0216 345 90 90 / 274,145,134,152
Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı için kullanılan bir adet 55 kişilik, bir adet ise 46 kişilik sınıfımız ve seminer odamız vardır. Her iki derslikde de projeksiyon bulunmaktadır. Fakültemizde öğrencilere hizmet veren 12 bilgisayar laboratuvarı, laboratuarda bulunan bilgisayarların tümü internete bağlıdır. Ayrıca, fakültemizde öğrencilere hizmet veren kütüphane bulunmaktadır. Üniversitemizin de dahil olduğu Erasmus programıyla bölümümüz öğrencileri ile yabancı ülkelerde bulunan üniversitelerin (Stockholms Üniversitesi) özel eğitim bölümleri arasında öğrenci hareketliliği sağlanmaktadır. Bölümde öğrencileri tarafından kurulmuş Özel Eğitim Öğrenci Kulübü vardır. Özel Eğitim Öğrenci Kulübü'nün amacı öğrencilerin, özel eğitim alanı ile ilişkili sosyal etkinlikler planlama, projeler geliştirme, alan uzmanlarını bölüm öğrencileri ile bir araya getirme gibi etkinlikler ile farkındalık kazanmak ve kazandırmaktır. Bölüm öğrencileri kampus alanı içinde bulunan yurt, yemek, sosyal ve sportif tesislerden kolaylıkla yararlanabilmektedir. Özel Eğitim Bölümünden mezun olan özel eğitim öğretmenleri, Türkiye’de Millî Eğitim Bakanlığına bağlı devlet veya özel özel eğitim kurumlarında istihdam edilmektedirler.