Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Bilim ve bilimsel araştırma yöntem ve tekniklerinin anlaşılarak, araştırmaları değerlendirebilme ve araştırma projeleri ortaya yazabilme yeterliliğini geliştirmeyi amaçlayan bir derstir.

-

Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri dersinin içeriği aşağıdaki gibidir. 1. Bilim, bilim sınıflamaları, bilimin nitelikleri, bilimsel yöntemin aşamaları, bilimsel araştırma türleri, bilimsel araştırmanın nitelikleri, Bilimsel paradigmalar. 2. Bilimsel araştırmada problem ve problem seçiminde dikkate alınacak ölçütler. Bilimsel bir araştırmada amaç, önem, sınırlılıklar, sayıltılar. 3. Bilimsel araştırmada yöntem, Araştırma modelleri: Tarama ve deneme modelli araştırmalar. 4. Evren ve örneklem (Nitel ve nicel araştırmalarda) 5. Veri toplama araçlarında (testlerde) geçerlik güvenirlik. Yabancı testlerin uyarlanması çalışmaları. Nitel araştırmalarda geçerlik/güvenirlik (inandırıcılık). 6. Anket 7. Tutum ve tutum ölçekleri (Likert Tutum Ölçeği) 8. İçerik analizi 9. Gözlem 10. Görüşme 11. Eylem araştırması 12. Çoklu yöntemler 13. Yaşam tarihi/yaşam hikâyesi 14. Bilimsel araştırmada etik kurallar 15. Türkiye’de bilimsel araştırma faaliyetleri ve üniversiteler

Ders öğretmen sunumları eşliğinde soru cevap ve tartışma ile gerçekleştirilecektir. Öğrencilerden derse hazırlıklı olarak gelmeleri beklenmektedir

Yok

Türkçe

BİLİMİ KONU ALAN KİTAPLAR 1. Bahadır, O. (1996). Osmanlılarda bilim. İstanbul: Sarmal. 2. Balcı, A.(2001). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. (3.baskı). Ankara: Pegem. 3. Barzun, J., Graff, F.H. (1997). Modern araştırmacı (F. Dilber çev.), (3.basım). Ankara: TÜBİTAK. 4. Bilhan, S. (1988). Orta Asya bilgin Türk hükümdarlar devletinde eğitim bilim sanat. Ankara: Türk Diyanet Vakfı. 5. Brockman, J. (ed.) (2007). Kanıtı olmayan gerçekler. (Duygu Akın çev.). İstanbul: NTV. 6. Dorman, E. (2011). Modern bilim: Tanrı var. İstanbul: İstanbul 7. Gjertsen, D. (2000). Bilim ve felsefe. (F. Kurtulmuş çev.). İstanbul: Say. 8. Gott, J.R. (2005). Einstein evreninde zaman yolculuğu (E.K. Yıldırım çev.; C. Yalçın ed.). Ankara: Arkadaş. (orijinalinin basım tarihi 2001) 9. Guibenkian Komisyonu. (1998). Sosyal bilimleri açın. (Ş. Tekeli çev.). (2.Baskı). İstanbul: Metis. 10. Gürsakal, N. (2007). Sosyal bilimler: Karmaşıklık ve kaos. Ankara: Nobel. 11. Hawking, S. (2006). Zamanın daha kısa tarihi (S. Övünç, çev.). İstanbul: Doğan Kitap. (orijinalinin basım tarihi 2005) 12. Horgan, J. (2003) Bilimin sonu (A. Ergenç, çev.). İstanbul: Gelenek. 13. İhsanoğlu, E. (2017). Osmanlı bilim mirası: Mirasın oluşumu gelişimi ve meseleleri. (1. Cilt). İstanbul: Yapı kredi yayınları. 14. İhsanoğlu, E. (2017). Osmanlı bilim mirası: Önemli âlimler ve eserler. (2. Cilt). İstanbul: Yapı kredi yayınları. 15. Mayor, F., Forti, A. (2000). Bilim ve iktidar. (M. Küçük, çev.). (9.baskı). Ankara: TÜBİTAK. 16. Medevar, B.P. (1994). Genç bilimadamına öğütler. (N. Arık çev.). Ankara: TÜBİTAK. 17. Özlem, D. (2008). Felsefe ve doğa bilimleri. Ankara: Doğu Batı. 18. Resnik, D.B. (2004). Bilim etiği (V. Mutlu çev.) İstanbul: Ayrıntı. 19. Ruelle, D. (2000). Rastlantı ve kaos. (D. Yurtören çev.). (15.basım). Ankara: TÜBİTAK. 20. Russel, B. (2005). Din ve bilim (2. Baskı). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. (orijinalinin basım tarihi 1935) 21. Sagan, K. (2006). Milyarlarca ve Milyarlarca: Millenyum eşiğinde yaşam ve ölüm üzerine düşünceler. (F. Baytok çev.) Ankara: TÜBİTAK. 22. Schützenberger, A.A. (2017). Psikosoybilim. (K. Kahveci çev.), (3. Basım), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 23. Sertöz, S. (1998). Matematiğin aydınlık dünyası. (8.basım). Ankara: TÜBİTAK. 24. Smith, P. (2001). Rönesans ve reform çağı: Bir sosyal arkaplan çalışması. (S. Çağlayan çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. 25. Snow, P.C. (2001). İki kültür (T. Birkan, çev.). Ankara: TÜBİTAK. 26. Stannard, R. (2002). Yeni 1000 yılda tanrı. (A. Atabek çev.). İstanbul: Gelenek. 27. Ströker, E. (1989). Bilim kuramına giriş (D. Özlem çev.). İstanbul: Ara. 28. Westfall, S.R. (2000). Modern bilimin doğuşu (İ.H. Duru çev.), (11.basım). Ankara: TÜBİTAK. 29. Yıldırım, C. (1995). Bilimin öncüleri. Ankara: TÜBİTAK. BİLİMİ KONU ALAN MAKALELER 30. Aközer, M., Aközer, E. (2015). Bilim ahlakı normlarının etik temellendirilmesi: Bilim insanlarının dışsal sorumlulukları. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(2), 109-124. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&ano=196483_a09a5b1bbbabd53ab85556451fd83294 31. Bağdatlı, C. (1999). Farklı engramlar kuramına giriş, Bilgi ve Toplum, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Y., 2, 133-140. 32. Bayat, B. (2016). Pozitivist sosyal bilim araştırmalarında doğrulama ve genelleme: Epistemolojik bir inceleme. Çalışma İlişkileri Dergisi, 7(1), 1-11. http://www.calismailiskileri.org/?menu=pages&p=issue_details&id=12 33. Dever, A. (2012). Bilginin efendileri: Epistemik cemaat. Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Dergisi, 13, 201-217. http://www.flsfdergisi.com/sayi13/201-217.pdf 34. Gürsakal, N. (1999). Yeni bilim. Bilgi ve Toplum, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Y., 2, 113-132. 35. İnam, A. (1999) Sanal gerçekliğin gerçekliği mi, gerçek gerçekliğin sanallığı mı?, Bilgi ve Toplum, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Y., 2, 17-22. BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNE YÖNELİK KİTAPLAR 36. Akbulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları: Sık kullanılan istatistiksel analizler ve açıklamalı SPSS çözümleri. İstanbul: İdeal. 37. Alpar, R. (2010). Uygulamalı istatistik ve geçerlik güvenirlik. Ankara: Detay. 38. Arıkan, R. (1995). Araştırma teknikleri ve rapor yazma. Ankara: Tutibay. 39. Arlı, M. ve Nazik, H. (2001). Bilimsel araştırmaya giriş. Ankara: Gazi kitabevi. 40. Arseven, A.D. (1993). Alan araştırma yöntemi. Ankara. 41. Aziz, A. (1994). Araştırma yöntemleri, teknikleri ve iletişim. (Genişletilmiş 2.basım). Ankara: Turhan. 42. Baştürk, R. (2011). Bütün yönleriyle SPSS örnekli nonparametrik istatistiksel yöntemler (2. Baskı). Ankara: Anı. 43. Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: Teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal. 44. Böke, K. (Ed.). (2009). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. İstanbul: ALFA 45. Büyüköztürk, Ş. (2002). Veri analizi Elkitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: PegemA. 46. Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler: Öntest-sontest kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: PegemA,. 47. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (26. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. 48. Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. 49. Coolican, H. (1999). Research methods and statistics in psychology. (Second Ed.). London: Hodder&Stoughton. 50. Creswell, W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş (M. Sözbilir Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademik. 51. Creswell, J.W. (2009). Research design: Qualitative quantitative and mixed methods approaches. (Third ed.). Los Angeles:SAGE 52. Creswell, J.W., Plano Clark, V.L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. (2nd. ed.). Los Angeles: SAGE. 53. Creswell, J.W., Plano Clark, V.L. (2018). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yönetilmesi. (3. baskı). Çeviri Editörleri S.B. Demir ve Y. Dede. Ankara:Anı. 54. Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2 baskı). Ankara: PEGEM Akademi. 55. Çömlekçi, N. (2003). Deney tasarımı ilke ve teknikleri. İstanbul: Alfa. 56. DeVellis, R.F. (2017). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar. (üçüncü baskıdan çeviri), (Ed. T. Totan). Ankara: Nobel. 57. Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metodlarına giriş. Ankara: Anı. 58. Ekiz, D. (Ed.) (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri. İstanbul: Lisans. 59. Ekiz, D. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (genişletilmiş 5. baskı). Ankara: Anı. 60. Erdoğan, İ. (2003). Pozitivist metodoloji: Bilimsel araştırma tasarımı ve istatistiksel yöntemler analiz ve yorum. Ankara: Erk. 61. Erkuş, A. Psikometri üzerine yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları. 62. Geray, H. (2006). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş: İletişim alanından örneklerle. (geliştirilmiş 2. Baskı). Ankara: Siyasal. 63. Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (2. Baskı). (A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu çeviri editörleri,). Ankara: Anı. 64. Güler, A, Halıcıoğlu, M.B., Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara:Seçkin. 65. Gürbüz, S., Şahin, F. (2015). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe yöntem analiz. (Gözden geçirilmiş ve güncellenmiş 2. baskı). Ankara: Seçkin. 66. Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal. 67. Mambleton, R.K., Merenda, P.F., Spielberger, C.D. (Eds.) (2017). Eğitimde ve psikolojide kullanılan testlerin kültürlerarası değerlendirme amacıyla uyarlanması. (Çev.: N. Koç, A. Yıldırım). Ankara:Pegem Akademi. 68. Hyman, R. (1990) Psikolojik araştırmanın niteliği. (Y. Özakpınar, çev.). Konya, Selçuk Üniversitesi Yayınları. 69. İslamoğlu, H.A. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri. İstanbul: Beta. 70. Kaptan, S. (1991). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara. 71. Karasar, N. (2018). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler. (33.baskı). Ankara: Nobel. 72. Kıran, Z. ve Kıran, A.E. (2000). Yazınsal okuma süreçleri: Dilbilim, göstergebilim ve yazınbilim yöntemleriyle çözümlemeler. Ankara: Seçkin. 73. Kuş, E. (2003). Nicel ve nitel araştırma teknikleri. Ankara: Anı. 74. Özdamar, Kazım (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. Eskişehir: Kaan. 75. Patton, M.Q. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. baskıdan çeviri/ 3. baskı) Çeviri Editörleri M. Bütün ve S.B. Demir. Ankara: Pegem Akademi. 76. Punch, K.F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş: Nitel ve nicel yaklaşımlar (D. Bayrak, H.B. Arslan, Z. Akyüz çev.). Ankara: Siyasal. 77. Rin, Y.K. (2017). Durum çalışması araştırması uygulamaları. (3. baskıdan çeviri), (Çev.: İ. Günbayı). Ankara: Nobel. 78. Seggie, F.N ve Bayyurt Y. (Ed.) (2015). Nitel araştırma: Yöntem, teknik analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı. 79. Sipahi, B.,Yurtkoru, E.S., Çinko, M. (2008). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi (2. Baskı). İstanbul: Beta. 80. Şeker, H. Ve Gençdoğan, B. (2006). Psikolojide ve eğitimde ölçme aracı geliştirme. Ankara: Nobel 81. Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin. 82. Tavşancıl, E. ve Aslan E.A. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon. 83. Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (3. Baskı).. Ankara: Nobel. 84. Tekin, V. N. (2009). SPSS uygulamalı istatistik teknikleri (2. Baskı). Ankara: Seçkin. 85. Türkdoğan, O. (2012). Çağdaş bilimsel araştırma metodolojisi ve sorunları. İstanbul: IQ. 86. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Genişletilmiş 9. Baskı). Ankara: Seçkin. BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNE YÖNELİK MAKALELER 87. Arastaman, G., Öztürk Fidan, İ. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. YYU Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2018.61 88. Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28. http://deuhyoedergi.org/index.php/DEUHYOED/article/viewFile/207/221 89. Büyüköztürk, Ş. (2005). Anket geliştirme. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 133-151. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&ano=55672_a5cc2b3a9e561270fcff2cbe57420ac2 90. Çelik, H., Başer Baykal, N. ve Kılıç Memur, H. N. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 8(1), 379-406. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.16m 91. Çokluk, Ö. (2011). Nitel bir araştırma yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 95-107. https://keg.aku.edu.tr/arsiv/c4s1/c4s1m6.pdf 92. Delice, A. Nicel araştırmalarda örneklem sorunu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(4), 1969-2018. http://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/4d4d94311b67ede77df88622b1655fa1delice.pdf 93. Ergin, D.Y. (1992). Örneklemin temsil ediciliği, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 73-95. 94. Ergin, D.Y. (1994). Örnekleme türleri, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6, 91-102. 95. Ergin, D.Y. (1995). Ölçeklerde geçerlik ve güvenirlik, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 125-148. 96. Işıkoğlu, Nesrin (2005). Eğitimde nitel araştırma. Eğitim Araştırmaları, 20, 158-165. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&ano=56518_88009ffbca8f6d5cf0f603c7bdfc912b 97. Kılıççı, Y. (1995). Bir araştırma raporu eleştirisinde ve düzenlenmesinde kullanılabilecek ölçütler, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 179-182. 98. Kuş, E. (2007). Sosyal bilim metodolojisinde paradigma dönüşümü ve psikolojide nitel araştırma. Türk Psikoloji Yazıları, 10(20), 19-41. http://www.turkpsikolojidergisi.com/PDF/TPY/20/19-41.pdf 99. Koçak, A ve Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4(3), 21-28. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&ano=67195_981e2bfa20267393a0b678b78bc9e227 100. Ruken, A.V. ve Cenkseven, F. (2005). Eğitim araştırmalarında örnek olay (vaka) çalışmaları: Tanımı, türleri, aşamaları, ve raporlaştırılması. Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, (6)10, 126-139. 101. Türnüklü, A. (2000). Eğitim bilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme, Eğitim Yönetimi, Güz, 543-557. 102. Yüce, K., Eryaman, M.Y., Şahin, A., Koçer, Ö. (2014). Sosyal bilimlerde paradigma dönüşümü ve Türkiye’de uygulamalı dilbilimi alanında nitel araştırma, Eğitim ve Bilim, 39 (171), 1-12. https://trdizin.gov.tr/publication/show/pdf/paper/TVRVME1UazJOZz09 BİLİMSEL ARAŞTIRMANIN YAYIMLANMASI VE RAPORLAŞTIRILMASINA YÖNELİK KİTAPLAR ve MAKALELER 103. Alaçam, E. (1995). Bilimsel etkinlik ve yayım. Ankara: Türkiye bilimsel ve araştırma kurumu. 104. Amerikan Psikoloji Derneği (2009). Yayım kılavuzu (Beşinci basımın Türkçesi, C. Pamay ve Z.G. Üstün çev.; H. Ekşi, ed.). (orijinalinin basım tarihi 2001). İstanbul: Kaknüs 105. Dinler, Z. (2000). Bilimsel araştırma ve Internet’e bağlı bilgi merkezleri. (Gözden geçirilmiş 2.basım). Bursa: Ekin. 106. İnci, O. (2015). Bilimsel yayın etiği. Türk Kütüphaneciliği. 29(2), 282-295. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&ano=192639_926860e4df705339719f9939d59e64dc 107. Karasar, N. (2018). Araştırmalarda rapor hazırlama. (2.yazım 20. baskı). Ankara: Nobel. 108. Siyez. D.M. (2012). PDR’de kaynak tarama ve rapor yazma. Ankara: PEGEM Akademi. 109. Tabancalı, E. (2004). Bilim ve yayın etiği. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(8), 225-237. http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php?cwid=9&vtadi=TSOS&ano=56518_88009ffbca8f6d5cf0f603c7bdfc912b

Yok

• Bilimsel araştırma alanında kullanılan terimleri bilir.
• Bilimin ve bilimsel araştırmanın niteliklerini bilir.
• Bir bilimsel araştırmanın bölümlerini ve bu bölümlerin araştırma içindeki işlevini bilir.
• Bilimsel yöntemi ve bilimsel bir araştırmada kullanılan yöntemleri bilir.
• Bilimsel bir araştırma problemi belirleyebilir ve bu problemi bir araştırma önerisi biçiminde hazırlayabilir.