Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Bu dersin amacı, öğrencilerin çevre sorunlarına yönelik hukuki yaklaşımları yerel yönetim perspektifinden kavrayarak; çevre hukukunun temel kavramları, ilkeleri, ulusal ve uluslararası düzenlemeleri hakkında bilgi edinmelerini sağlamaktır. Ders kapsamında, çevre hakkının anayasal temelleri, çevresel etki değerlendirme süreçleri, çevre izinleri ve denetim mekanizmaları ile yerel yönetimlerin çevre hukukundaki sorumlulukları ele alınmaktadır. Öğrencilerin, çevre mevzuatını yerel düzeyde yorumlayabilmeleri, çevresel karar alma süreçlerinde yönetsel rolü analiz edebilmeleri ve sürdürülebilir çevre politikaları geliştirebilmeleri hedeflenmektedir.

-

Bu ders, çevre hukukunun temel kavramlarını ve ilkelerini yerel yönetimlerin sorumluluk alanı çerçevesinde ele almaktadır. Dersin ilk haftalarında çevre hukukunun tarihsel gelişimi, çevre hakkı, çevre hukukunun temel ilkeleri ve Türkiye’deki anayasal ve yasal çerçevesi incelenmektedir. Ardından, çevre hukukunun idare, ceza ve özel hukukla olan ilişkisi ile birlikte, yerel düzeyde çevreyle ilgili hukuki uygulamalar değerlendirilmektedir. Dersin ikinci yarısında çevresel etki değerlendirme (ÇED) ve stratejik çevresel değerlendirme (SÇD) yönetmelikleri detaylandırılmakta, Türkiye’nin taraf olduğu başlıca uluslararası çevre sözleşmeleri (İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi, Basel, Espoo ve Aarhus sözleşmeleri gibi) ele alınmaktadır. Ayrıca sınıraşan sular gibi yerel yönetimleri etkileyen uluslararası çevresel konulara da değinilmektedir. Bu çerçevede öğrencilerin, hem ulusal hem de uluslararası çevre hukukunu anlayarak, yerel düzeyde etkili çevresel yönetişim yaklaşımlarını geliştirmeleri hedeflenmektedir.

Bu ders ağırlıklı olarak öğretim elemanının anlatımıyla yürütülmekle birlikte, öğrencilerin aktif katılımını teşvik eden tartışmalarla desteklenmektedir. Çevre hukuku kapsamında ele alınan konuların güncelliği ve yerel yönetimlerle doğrudan ilişkili olması, öğrencilerin ders içi tartışmalara güçlü şekilde katılım göstermesine imkân tanımaktadır. Ders kapsamında: Güncel mevzuat, yönetmelik ve çevre hukuku belgeleri üzerinden sunum, Öğretim elemanı rehberliğinde yürütülen örnek olay analizleri, Yerel yönetim uygulamalarıyla ilişkilendirilmiş senaryo ve örnek belge tartışmaları, Öğrenci görüşlerinin sınıf içi açık uçlu sorularla yönlendirilmesi, Katılıma dayalı kısa sözlü değerlendirmeler, gibi yöntemler kullanılmaktadır. Amaç, öğrencilerin yalnızca mevzuatı ezberlemeleri değil, aynı zamanda güncel çevre sorunlarını yerel düzeyde nasıl yorumlayacaklarını kavramalarıdır.

-

Türkçe

1) Nükhet Turgut, Çevre Politikası ve Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara, 2017. 2) Ruşen Keleş / Birol Ertan, Çevre Hukukuna Giriş, İmge Yayınevi, Ankara, 2002. 3) Ahmet Güneş, On İki Levha Yayınları, 2015 Çevre Hukuku, 4) Uluslararası Çevre Rejimleri, Gökhan Orhan, Semra Cerit Mazlum, Yasemin Kaya, Dora Basım-Yayın Dağıtım, Bursa, 2017 4) Türk Çevre Mevzuatı ( Çevre Yasası, Kanun Hükmünde Kararnameler, Uluslararası Sözleşmeler, Yönetmelikler, Tebliğler) 5) Makaleler; Köle, M. M. (1954). 1954–2016 DÖNEMİ TÜRKİYE SINIRAŞAN SULAR POLİTİKASI. Marmara Coğrafya Dergisi, (35), 122-133, Güneş, A. M. (2012). Aarhus Sözleşmesi ve Çevresel Bilgiye Erişim Hakkı. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(26-27-28-29), 25-40. Hayırsever Topçu, F. (2012). Biyolojik çeşitlilik sözleşmesi: Müzakereden uygulamaya. ERDOĞAN, M. (2016). ÇEVRESEL BİLGİYE ERİŞİM HAKKI AÇISINDAN AARHUS SÖZLEŞMESİ VE TÜRKİYE ÜZERİNE DEĞERLENDİRME. Journal of International Social Research, 9(43). GÜNEŞ, A. GENETİĞİ DEĞİŞTİRİLMİŞ ORGANİZMALAR VE ÇEVRE HUKUKU-Uluslararası Düzenlemeler, Avrupa Birliği Hukuku ve Türkiye'deki Mevcut Durum. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 66(2), 49-90. Orhan, G. (2012). HAVA KİRLİLİĞİ VE ASİT YAĞMURLARI: UZUN MENZİLLİ SINIRLAR ÖTESİ HAVA KİRLİLİĞİ SÖZLEŞMESİ VE PROTOKOLLERİ KARŞISINDA TÜRKİYE'NİN KONUMU. Marmara Journal of European Studies, 20(1).

-

• Çevre hukukunun temel kavramlarını, ilkelerini ve Türkiye’deki tarihsel gelişimini açıklar.
• Çevre hakkını anayasal bir hak olarak yorumlar ve insan haklarıyla ilişkisini kavrar.
• Çevre hukukunun idare, ceza ve özel hukukla ilişkisini yerel yönetim uygulamaları bağlamında analiz eder.
• ÇED ve SÇD süreçlerinin yerel yönetimlerin karar alma ve denetim mekanizmalarındaki yansımalarını değerlendirir.
• Ulusal ve uluslararası çevre düzenlemeleri doğrultusunda, yerel düzeyde sürdürülebilir çevre politikaları geliştirmeye yönelik çözüm önerileri sunar.