Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Fen-Edebiyat Fakültesi - Tarih

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Tarih - Lisans - 2014 TAR4347 Dijital Tarih Zorunlu 6 3,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Dijital teknolojilerin hayatın her alanına nüfuz etmesiyle birlikte beşeri bilimler alanı da bu süreçten şüphesiz etkilenmiş ve Dijital Beşeri Bilimler ve daha özelde dijital tarih yeni bir akademik alan olarak ortaya çıkmıştır. Masaüstü tabanlı bireysel araştırmaların ötesinde, disiplinler arası takım çalışmasıyla uyumlu bir akademik ortam yaratan bu yeni alan, özellikle tarihsel araştırmalarda ilgi görüyor. Arşiv belgelerinin anlaşılırlığını, sürdürülebilirliğini ve erişilebilirliğini sağlayan dijital araçlar, tarihsel araştırmalara farklı bir bakış açısıyla bakılarak bambaşka araştırma sorularının ortaya çıkarılmasına olanak sağlamaktadır. Osmanlı İmparatorluğu'nun uzun süre hâkimiyeti ve kayıt tutma geleneği sonucunda ortaya çıkan devasa arşiv kaynakları, dijital araçların tarih araştırmalarında kullanılması konusunda büyük bir potansiyele sahiptir. Ancak Osmanlı araştırmalarının mevcut düzeyi, dijital metodolojilerin yeterince kullanılmadığına işaret etmektedir. Dijital tarih, mekansal araştırma, metin analizi ve ağ analizi gibi farklı uzmanlık alanlarını kapsayan çok geniş bir tanımdır ve gün geçtikçe kullanım çeşitliliği ve kapsamı genişlemektedir. Bu yöntemlere dair aşinalık ve kullanım bu dersin amacıdır.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Bu ders Dijital Beşeri Bilimlere ve daha özel olarak dijital tarihe bir giriş niteliğindedir. Dolayısıyla, bu ders, mekânsal analiz için Map Warper, ağ analizi için Palladio veya metin analizi için Voyant Tools gibi sınıf içi uygulamalara uygun olan bu uzmanlık alanlarıyla ilgili birkaç olasılık ile uygulamalı deneyim sağlayacaktır. Bu dersin amacının büyük bir kısmı Dijital Beşeri Bilimler ve dijital tarihsel araştırma için yollar çizmek, beşeri bilimler araştırmalarında yeni metodolojilerin farkındalığını artırmak ve daha da önemlisi uygulamalı dijital araştırma süreci için bir ortam yaratmaktır.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Ders Anlatımı Yazılım Eğitimi ve Uygulama Öğrenci Sunumu Yazılı Sınav Final Ödevi

Staj Durumu

-

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

1) Yunus Uğur, “Tarihçilik Sahasında Teknolojik İmkânlardan Yararlanma” in M. Y. Ertaş (Ed.) Tarih Bilimi ve Metodolojisi, Istanbul: İdeal Kültür Yayıncılık, 2019, pp.377-382. 2) Sümeyye Akça, “Dijital İnsanî Bilimler: Yeni Bir Yaklaşım”, Türk Kütüphaneciliği, c. 32, sy. 3, 2018, s. 193-207 3) Türkan Öykü Büyükçelikok, “Doğa Bilimleri ve Pozitivizm Işığında Sosyal ve Beşerî Bilimlere Dijital Veri Etkisi”, International Journal of Information, Technology and Philosophy, yıl 2, sy. 2 , 2019, s. 89-107 4) Kahraman Şakul, Yunus Uğur, Abdulhamit Kırmızı, (2019). “Türkiye'de Deneysel ve Dijital Tarihçiliğin Gelişimi İçin Bir Strateji Çerçevesi” A. S. Özkaya (Ed.), Türk Askeri Kültürü: Tarih, Strateji, İstihbarat, Teşkilat, Teknoloji, İstanbul: Kronik Yayınları. 5) "Dijital Beşerî Bilimler ve Türkiye Araştırmaları: Bir Literatür Değerlendirmesi". Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 18 (2020 ): 773-796. 6) Helene Snee vd., Sosyal Bilimler İçin Dijital Yöntemler: Yöntemsel Yenilikler için Disiplinlerarası Bir Kılavuzu, çev. Selva Ersöz Karakulakoğlu, Nobel, 2016 7) https://www.digitalottomanstudies.com/

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Akıllı teknolojilerin imkanlarını keşfetmek
  • Bilişim teknolojileri ile beşeri bilimler ilişkisinin yeni imkanlarını öğrenmek
  • Bilişim teknolojileri ile tarih ilişkisinin yeni imkanlarını öğrenmek
  • Dijital Osmanlı çalışmalarına aşinalık
  • Dijital Osmanlı çalışmalarına dair uygulama yapmak

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Yeni teknolojiler ve Yapay zekayı anlamak
2 Büyük Veri ve Arşivler
3 Dijital Beşeri Bilimlere Giriş
4 Dijital Tarihe Giriş
5 Dijital Tarih Araçları
6 Dijital Tarih ve Metin Analizi I
7 Dijital Tarih ve Metin Analizi II
8 Ara Sınav Haftası
9 Dijital Tarih ve Mekan Analizi I
10 Dijital Tarih ve Mekan Analizi II
11 Dijital Tarih ve Mekan Analizi III
12 Dijital Tarih ve Ağ Analizi I
13 Dijital Tarih ve Ağ Analizi II
14 Dijital Tarih ve Görselleştirme
15 Dijital Osmanlı Çalışmaları
16 Ders Çalışma Haftası
17 Yarı Yıl Sonu Sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 14 2 28
Proje ve Hazırlığı 0 0 0
Ödev ve Hazırlığı 1 35 35
Laboratuvar ve Hazırlığı 0 0 0
Atölye ve Hazırlığı 0 0 0
Sunum ve Hazırlığı 1 10 10
Seminer ve Hazırlığı 0 0 0
Demo ve Hazırlığı 0 0 0
Araştırma ve Hazırlığı 0 0 0
Rapor ve Hazırlığı 0 0 0
Arasınav ve Hazırlığı 1 14 14
Kısa Sınav ve Hazırlığı 0 0 0
Final ve Hazırlığı 0 0 0
Teorik Ders Saati 0 0 0
Uygulama Ders Saati 0 0 0

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi