Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Fen-Edebiyat Fakültesi - Türk Dili ve Edebiyatı

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Türk Dili ve Edebiyatı - Lisans - 2014 TDE4022 Dil Bilimi II Seçmeli 5 4,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Dil bilimi ve dil biliminin temel kavramlarının, dil bilimsel kuram, yöntem ve yaklaşımların ve dil bileşenlerinin/alt dizgelerinin tanıtılması. Türkçenin özelliklerinin dil bilimsel kuram ve yöntemler ışığında incelenmesi.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Dil biliminin, dil biliminin temel kavram ve terimlerinin ve dil bilimsel yöntemin tanıtılması. Türk dilinin söz dizimsel (sentaktik) ve sözcük bilimsel (leksikolojik) özelliklerinin çözümlenmesi. Toplum dil bilimi ve Türkçenin toplum dil bilimsel özellikleri, toplumsal cinsiyet ve Türkçe, ruh dil bilimi vb.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Soru-cevap, tartışma, derse aktif katılım ve sınav.

Staj Durumu

Yok.

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

AKSAN, Doğan (1982), Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim), Ankara: TDK Yayınları. AKSAN, Doğan (1990), Türkçenin Gücü, Ankara: Bilgi Yayınları. AKSAN, Doğan (1998), Anlambilim, Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi, Ankara: Engin Yayınları. BAŞKAN, Özcan (1988), Bildirişim, İnsan-Dili ve Ötesi, İstanbul: Altın Kitaplar. KIRAN, Zeynel - Ayşe KIRAN (2006), Dilbilime Giriş, Ankara: Seçkin Yayınları. VARDAR, Berke (1998), Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, 2. bs., İstanbul: Multilingual.

Dersin Web Sayfası

Yok.

Öğrenme Çıktıları

  • Öğrenci, dil biliminin temel kavram ve terimlerini bilir.
  • Öğrenci, dil bilimindeki temel münazaraları tahlil eder.
  • Öğrenci, Türkçe dil bilimi literatürünü bilir.
  • Öğrenci, Türkçenin temel özelliklerini bilir.
  • Öğrenci, eleştirel düşünme ve kendi görüşünü ortaya koyma becerisi kazanır.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Söz dizimi (sentaks) ve temel kavramları: sentagma (j. Baudouin de Courtenay)/söz dizimsel sözcük birimi ve yapı.
2 "Söz" birimlerinden: sözcük, öbek, tümce vb.
3 Yargı (mantıksal özne/süje ve mantıksal yüklem/predika), bitimli (finit) şekil, predikatif yapı vb.
4 Ana söz dizimsel yapı türleri: sıralama (kopulatif), yargısal (predikatif) ve tamlama (atributif) yapıları.
5 Yapı bileşenleri/öğeleri ("tümce öğeleri")
6 Yapı bileşenleri/öğeleri.
7 Türk dilinin söz dizimsel özellikleri.
8 Ara Sınav Haftası
9 Sözcük bilimi (leksem bilimi, leksikoloji).
10 Sözcük bilimi.
11 Anlam bilimi (semantik): sözcük anlamı, öbek ve tümce anlamı, söylem anlamı.
12 Gösterge bilimi (semiyoloji).
13 Edim bilimi (kullanım bilimi, pragmatik) ve metin dil bilimi (tekst linguistik).
14 Toplum dil bilimi (sosyolinguistik) ve Türkçenin toplum dil bilimsel özellikleri. Toplumsal cinsiyet.
15 Ruh dil bilimi (psikolinguistik).
16 Ders Çalışma Haftası
17 Yarı Yıl Sonu Sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 14 4 56
Arasınav ve Hazırlığı 1 14 14
Final ve Hazırlığı 1 28 28

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5