Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Tezli Yüksek Lisans - İslam Ekonomisi ve Finansı Enstitüsü - İslam Ekonomisi ve Finansı

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
2019 - İslam Ekonomisi ve Finansı Tezli Yüksek Lisans TİEF7028 Faiz Yasağının İktisadi Analizi Seçmeli 2 6,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Bu derste –artık kontrolden çıkan– finansallaşmanın özelde reel sektör, genelde ise küresel ekonomi için oluşturduğu tehdit, borçlanmanın makro-ekonomik tehlikeleri, ribâ ve faiz kavramları, tarihî süreç içindeki uygulamaları, para ve enflasyon mefhumları, bunların çeşitleri, faizle ilişkileri, söz konusu meselelerle ilişkili diğer başlıklar hakkında öğrencilerin daha derin ve kapsamlı bilgilendirilmesi amaçlanmaktadır.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Bu ders İslâmî ribâ (tefecilik ve/veya faiz) kavramına genel bir bakış atar. Ribâyı tanımlar, sınıflandırır ve satış, kâr, kira gibi diğer kavramlardan farklarını inceler. Çeşitli kültür ve dinlerde faizin/tefeciliğin yasaklanması hakkında bilgi verir. Ribâ yasağının nedenlerini araştırırken, Kur’an ve hadislere özel atıfla bu konudaki tartışmaları özetler. Ribâyı kategorilere ayırır. Müslüman âlimlerce yapılan erken dönem ve çağdaş ribâ tanımlarını analiz eder. Tüm klasik fıkıh mezheplerinin ribâ yasağını ve Müslüman âlimler arasındaki uluslararası fikir birliğini incer. İslâm tarihindeki bazı devletlerin istisnaî faiz politikalarını ele alır. Ve sonuncu ama aynı derecede önemli olarak ders, Kur’anî ribânın modern faizden farklı olduğu iddiasıyla ikincisinin yasaklanmasına karşı ileri sürülen argümanları ele alır.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Öğretim üyesinin ilgili konular hakkında açıklama yapması, öğrencilerin ise araştırma ve sunumlarıyla katkıda bulunması.

Staj Durumu

Yok

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Ders notları

Dersin Web Sayfası

Yok

Öğrenme Çıktıları

  • Ribâ / faiz ve ilişkili kavramların iyice anlaşılması.
  • Farklı ribâ / faiz türlerini açıklama ve karşılaştırma kabiliyeti kazanılması.
  • Ribâ yasağının hukukî, iktisadî, içtimaî, ahlâkî, felsefî gerekçelerinin analiz edilmesi.
  • Paranın zaman değerini kavrayıp finansal işlemleri analiz etme becerisi edinilmesi.
  • Enflasyon ile ribâ arasındaki ilişkinin ve enflasyon oranındaki farkın faiz olup olmadığının farkına varılması.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Finans Sistemi: Finansman ve borç
2 Ribâ Kavramı: Sözlük ve teknik anlamları
3 Ribâ türleri: Kredi faizi (Üretici kredisi x tüketici kredisi), Mevduat faizi, Gecikme faizi, Basit ve bileşik faiz, Negatif faiz, İskonto (kırdırma) faizi, Reeskont (yeniden kırdırma) faizi, Avans faizi, Repo faizi, Fazlalık faizi
4 Ribânın hükmü: Faiz-alışveriş, faiz-kâr ve faiz-kira farkları
5 Ribâ yasağının tarihçesi: Eski uygarlıklar (İran, Hindistan, Mısır, Antik Yunan ve Roma)
6 Ribâ yasağının tarihçesi: Yahudilik, Hıristiyanlık, Câhiliye devri Arapları
7 Asr-ı saâdet’te ribâ: Katlanmış faiz; tüketici faizi
8 Yarı yıl ara sınav haftası
9 Bazı İslâm devletlerinde ribâ uygulamaları: Abbâsîler, Osmanlılar ve dğr.
10 Ortaçağda faiz düşüncesi: Skolastikler ve diğer düşünürler
11 Bazı modern İslâm ülkelerinde faiz düzenlemeleri: Mısır ve Pakistan
12 Faiz aleyhtarı argümanlar
13 Faiz lehindeki argümanlar: Paranın kirası; zaman tercihi, ödünç verilebilir fonlar teorisi, likidite tercihi, faizin verimlilik teorisi, imsak teorisi, Avusturya (veya prim) teorisi, zamanın bedeli (vade farkı), risk faktörü, fırsat maliyetinin (mahrum kalinan kâr payının) tazmini vs.
14 Para ve faiz ilişkisi: Mal-para, itibarî para, kaydî para, döviz işlemleri
15 Bazı tartışmalı konular: Kıymetli evrak ve faiz İlişkisi (Sak, süftece); gelire endeksli senetler (GES); enflasyon farkı; devlet teşvik kredisi faizi; Dârulharpte faiz; banka faizi (devlet bankaları); kredi karti işlemleri; cezaî şart
16 Yarıyıl sonu sınav haftası
17 Yarıyıl sonu sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 50
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 50
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 14 2 28
Proje ve Hazırlığı 0 0 0
Ödev ve Hazırlığı 0 0 0
Laboratuvar ve Hazırlığı 0 0 0
Atölye ve Hazırlığı 0 0 0
Sunum ve Hazırlığı 0 0 0
Seminer ve Hazırlığı 0 0 0
Demo ve Hazırlığı 0 0 0
Araştırma ve Hazırlığı 0 0 0
Rapor ve Hazırlığı 0 0 0
Arasınav ve Hazırlığı 1 42 42
Kısa Sınav ve Hazırlığı 0 0 0
Final ve Hazırlığı 1 42 42
Teorik Ders Saati 14 2 28
Uygulama Ders Saati 0 0 0

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5