| Müfredat Adı | Ders Kodu | Ders Adı | Ders Türü | Dönem | AKTS | Teorik | Uygulama |
| 2023 - İslam Ekonomisi ve Finans - Doktora | IEF8012 | İslam Hukuk Felsefesi | Seçmeli | 1 | 8,00 | 3 | 0 |
Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi
Programlar Hakkında Bilgi
Doktora - İslam Ekonomisi ve Finansı Enstitüsü - İslam Ekonomisi ve Finansı
Dersin İçeriği
Dersin Amacı
Bu derste esasen ahlak-hukuk/iktisat ilişkisine odaklanılarak gerek teoride gerekse pratikte hukuk ve iktisadın ahlak ile ilişkisi felsefî, teolojik ve pratik açılardan ele alınarak öğrencilerin belirli perspektif kazanması amaçlanmaktadır.
Öğrenim Türü
-
Dersin İçeriği
Hukuk Felsefesi ve İslam Hukuk Felsefesi hakkında genel bilgi verildikten sonra hukukun fonksiyonları üzerinde ve bu fonksiyonların İslam hukuk düşüncesindeki izdüşümleri konusu tartışılacaktır. Müteakiben ahlâk-hukuk ilişkisiüzerinde durulacak, bu ilişki İslam hukuk düşüncesi bakımından, özellikle Şâtıbî ekseninde sorgulanacaktır. Dönem bitimine doğru söz konusu sorun, bilhassa çağdaş İslam iktisadı uygulamaları bağlamında incelenecektir.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
1. Hukuk Felsefesi ve İslam Hukuk Felsefesi hakkında genel bilgi edinmek
Staj Durumu
yok
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Heimsoeth, Heinz. Felsefenin Temel Disiplinleri. Ankara: Doğu Batı Yayınları 2020. Kozalı, Abdurrahim, Hukuk Felsefesi Açısından Doğal Hukuk ve İstihsan. Bursa: Emin Yayınları 2011. Rabdruch, Gustav. “Beş Dakikada Hukuk Felsefesi”. Makasıd ve İctihad: İslam Hukuk Felsefesi Araştırmaları. ed. Ahmet Yaman. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları 2021, 15-28. Kıllıoğlu, İsmail. İnsan ve Değerler Kavramı Açısından Ahlâk ve Hukuk. İstanbul: Büyüyen Ay 2020. Türcan, Talip. İslam Hukuk Biliminde Hukuk Normu Kavramsal Analiz ve Geçerlilik Sorunu. Ankara: Ankara Okulu Yayınları 2003. Şaban, Zekiyüddin. İslam Hukuk İlminin Esasları. çev. İbrahim Kafi Dönmez. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları 2020. Apaydın, Yunus. “Klasik Fıkıh Usûlünün Yapısı ve İşlevi”. İslam Hukuku Araştırmaları. 1/2003, 9-28. Watt, W. Montgomery. Müslüman Aydın: Gazali Hakkında Bir Araştırma. Çev. Hanifi Özcan. Ankara: Ankara Okulu Yayınları 2017. Kozalı, Abdurrahim. “Şâtıbî’nin Projesi Hukukun Dekonstrüksiyonu mudur?” (yayım aşamasında). Ateş, Mustafa. “Fıkıh-Ahlak İlişkisi Bağlamında Modern İktisada Bir Bakış”, II. Uluslararası Din ve İnsan Sempozyumu (UDİS-2021) “Din, Ahlak ve Hukuk” 07-09 EKİM 2021. (Ankara: Son Çağ Akademi 2021). 278-289..
Dersin Web Sayfası
https://muisef.marmara.edu.tr
Öğrenme Çıktıları
- Hukuk Felsefesi ve İslam Hukuk Felsefesi hakkında genel bilgi edinmek
- Hukukun fonksiyonları ve bu fonksiyonların İslam hukuk düşüncesindeki karşılıkları konusunda bilgilenmek
- Ahlâk-hukuk ilişkisine dair genel bir kanaat sahibi olmak
- Özellikle Şâtıbî ekseninde İslam hukuk literatüründe hukukun ahlâkî sorgulaması bağlamında bilgilenmek
- Etik açıdan hukuk ve iktisadı, özellikle çağdaş uygulamalar bağlamında sorgulamak
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik |
|---|---|
| 1 | Felsefenin ana konuları, Hukuk Felsefesi nedir?, İslam hukuk felsefesi ne anlama gelir? |
| 2 | Hukukun Tanımı ve Fonksiyonları, İslam Hukukundaki İzdüşümleri |
| 3 | Hukuk-Ahlak İlişkisi: Felsefî Tahlil |
| 4 | Hukuk-Ahlak İlişkisi: Felsefî Tahlil |
| 5 | Hukuk-Ahlak İlişkisi Genel Bakış |
| 6 | Hukukun Ahlakileşmesi Olarak Doğal Hukuk Düşüncesi |
| 7 | Klasik Fıkıh Usulünün Yapısı ve Analizi |
| 8 | Klasik Fıkıh Usulünün Yapısı ve Analizi |
| 9 | Klasik Fıkıh Usulünün Yapısı ve Analizi |
| 10 | İslam Düşüncesinde Hukukun Deontolojik Sorgulaması |
| 11 | İslam Düşüncesinde Hukukun Deontolojik Sorgulaması |
| 12 | Şatıbi'de Hukukun Ahlakileşmesi |
| 13 | Şatıbi'de Hukukun Ahlakileşmesi |
| 14 | Çağdaş İslam İktisadının Etik Değeri |
| 15 | Çağdaş İslam İktisadının Etik Değeri |
| 16 | Çağdaş İslam İktisadının Etik Değeri |
| 17 | Tekrar |
Değerlendirme
| Değerlendirme | Değer |
|---|---|
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Değer |
| Final Sınavı | 100 |
Öğrenci İş Yükü Hesabı
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma | 4 | 4 | 16 |
| Proje ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Ödev ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuvar ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Atölye ve Hazırlığı | 4 | 3 | 12 |
| Sunum ve Hazırlığı | 3 | 3 | 9 |
| Seminer ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Demo ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Araştırma ve Hazırlığı | 3 | 3 | 9 |
| Rapor ve Hazırlığı | 3 | 3 | 9 |
| Arasınav ve Hazırlığı | 6 | 6 | 36 |
| Kısa Sınav ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Final ve Hazırlığı | 10 | 10 | 100 |
| Teorik Ders Saati | 3 | 3 | 9 |
| Uygulama Ders Saati | 0 | 0 | 0 |