Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Dersin amaçları, ana konuları ele alarak İslâm iktisadına giriş niteliğinde bir değerlendirme yapmak ve İslâm iktisadı, hukuku ve ahlâkı arasındaki ilişkiyi kavra[t]maktır. Ders, öğrencileri birkaç büyük dinî-iktisadî gelenekle tanıştırmaya çalışır ve bazı İslâm'ın iktisadî kurumlarının yanı sıra kurallarını, düzenlemelerini, enstrümanlarını, araçlarını vb. -gerektikçe- kapitalizm ve sosyalizminkilerle karşılaştırır. Devlet-piyasa ilişkilerinin yanı sıra bazı Müslüman iktisadî kurumlarının dinamiklerini ve işlevlerini tanıtır. Dersler ve okumalar, İslâm iktisadı kurumsal tarihinin giriftliğine dair farkındalığı keskinleştirir, geçmişten günümüze sürekliliklerini ve kesintilerini, ayrıca erken örneklerden sapmaları veya onların idealleştirmesini vurgular ve modern Müslüman dünyanın karşılaştığı süreğen iktisadî kurumsal zorlukları vurgular.

-

Bu ders, genelde bir İslâm devletinin hasılat (vergi ve vergi dışı) ve harcamalarına, özelde ise vergilerin ve devlet harcamalarının hanehalklarını, işletmeler ve servet dağılımını nasıl etkilediğine odaklanır. Maliye politkalarının anlamı, amaçları, araçları ve türlerinin yanı sıra bir hükümetin vergi oranlarını ve kamu harcamalarını ayarlayarak ekonomideki üretkenlik düzeylerini etkilemede nasıl önemli roller oynayableceğini de değerlendirir. Ayrıca, iktsadî ve hukukî perspektiflerden hükümetin vergilendirme yoluyla fiyatları ve/veya tüketimi nasıl düzenleyebileceğiyle de ilgilenir. İslâm kamu maliyesi, enflasyonu kontrol altında tutmada ve bir Müslüman ekonomisinin hedefleri doğrultusunda üretimi teşvik etmede maliye politkasının rolünü değerlendirir. Devlete savunma, hukuk ve düzen için gerekli araçları sağlamak ve özel sektörün üstlen[e]mediği diğer zorunlu toplumsal görevleri (furûd kifâye) yerine getirmek bu hedeflere dâhildir. Ayrıca, bazı soru[n]ları cevaplamayı da amaçlar: Bir hükümet vergi oranlarını ve kamu harcamalarını ayarlayarak ekonomideki üretkenlik düzeylerini etkilemede nasıl önemli roller oynayabilir?

Sınıf içi tartışma, Öğrenci sunumları Öğretim üyesinin ders anlatımı

YOK

Türkçe

Cengiz Kallek, İslâm İktisat Düşüncesi Tarihi: Harâc ve Emvâl Kitapları, İstanbul: Klasik Yayınları, 2015. Celal Yeniçeri, İslam'da Devlet Bütçesi, İstanbul 1984.

YOK

• konvansiyonel ve İslâm kamu maliyesine ilişkin genel kavramları tanımlamak ve genel teoriyi açıklamak;
• kamu maliyesindeki hâkim İslâmî kuramları ve en önemli ilkeleri bilmek;
• Müslüman kamu bütçesinin girdi ve çıktılarıyla ilgilenmek;
• İslâm kamu maliyesi bilgisinin önemini kavramak ve vergi danışmanlığı, müsteşarlığı veya müfettişliği gibi kariyer planlamalarında önemli birer vasıf olabilecek bağımsızlık, güven ve eleştirel düşünme becerilerini edinmek;
• İngilizce ifade yeteneklerini geliştirmek, topluluk önünde konuşma ve resmî yazı yazma sanatını öğrenmek, etkin sözlü ve yazılı iletişim kurmak, utangaçlık engelini aşmak, bakış açılarını memurların, yöneticilerin ve meslektaşların önünde sunabilmek.