Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Doktora - Sosyal Bilimler Enstitüsü - İktisat

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
İktisat Tarihi - DR - 2013 IKTT8011 Osmanlı Devletinde Nüfus ve İktisadi Politika Seçmeli 2 6,00 3 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Osmanlı'da demografi-iktisadi politika ilişkisinin tartışılması

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Osmanlı nüfusuna dair verilerin ve nüfus- ekonomik politika ilişkisinin tespiti

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

interaktif öğrenme

Staj Durumu

-

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Makaleler 1. DİA, “Nüfus” maddesi 2. Ömer Lütfi Barkan, Tarihi Demografi Araştırmaları ve Osmanlı Tarihi 3. Yunus Koç, Ömer Lütfi Barkan’ın Tarihsel Demografi Çalışmalarına Katkısı ve Klasik Dönem Osmanlı Nüfus Tarihinin Sorunları, Bilig, No. 65, pp. 177–202, Jan. 2013. 4. Oktay Özel, Osmanlı Demografi Tarihi ve Osmanlı Arşivleri, Uluslararası Türk Arşivleri Sempozyumu (Tebliğler-Tartışmalar), Ankara: Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, 2006, ss.52-63. 5. Oktay Özel, Osmanlı Demografi Tarihi Açısından Avarız ve Cizye Defterleri, Osmanlı Devletinde Bilgi ve İstatistik, Ankara:DİE Yayını, Ed. Şevket Pamuk, Cem Behar, 2001. 15. Oktay Özel, Population Changes in Ottoman Anatolia During The 16th and 17th centuries: The “Demographic Crisis” Reconsidered, Interntional Journal of Middle East Studies, Volume 36, Issue 2, May 2004. 6. Leila Erder, The measurement of preindustrial population changes: the Ottoman Empire from the 15th to the 17th century, Middle Eastern Studies, Volume 11, 1975, Issue 3. 7. Suraiya Faroqhi and Leila Erder, Population rise and fall in Anatolia 1550–1620, Middle Eastern Studies, Volume 15, 1979, Issue 3. ****** 8. Fatih Bozkurt, Tereke Defterleri ve Osmanlı Demografi Çalışmaları, Tarih Dergisi, Sayı 54 (2011/2), İstanbul 2012, s.91-120. 9. Tevfik Güran, 19.Yüzyıl Temettuat Tahrirleri, Osmanlı Devletinde Bilgi ve İstatistik, Ankara:DİE Yayını, Ed. Şevket Pamuk, Cem Behar, 2001. 10. Cem Behar, Osmanlı Nüfus İstatistikleri ve 1831 Sonrası Modernleşmesi Osmanlı Devletinde Bilgi ve İstatistik, Ankara:DİE Yayını, Ed. Şevket Pamuk, Cem Behar, 2001. ******** 11. Münir Aktepe, XVIII Asrın İlk Yarısında İstanbul’un Nüfus Meselesine Dair Bazı Vesikalar. 12. Yunus KOÇ, Osmanlı Dönemi İstanbul Nüfus Tarihi Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, Cilt 8, Sayı 16, 2010, 171-199. 13. Zafer Toprak, “Nüfus,” Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, cilt 6, 1994, s. 108-111. 14. Zafer Toprak, “Tarihsel Nüfusbilim Açısından İstanbul’un Nüfusu ve Toplumsal Topografyası,” Dünü ve Bugünüyle Toplum ve Ekonomi, Nisan 1992, Sayı 3, s. 109-120. 15. Selçuk Akşin Somel, Vaka-i Hayriyye sonrasında İstanbul’un Sosyal Yapısının Ana Hatlarına Dair Yeni Bazı Veriler: 1830-31 Devresine Ait İstanbul Nüfus Sayımı Hulasa Pusulası, Osmanlı Araştırmaları, LVI (2020), 143-224. ******* 16. Selçuk Dursun, Procreation, family and ‘progress’: Administrative and economic aspects of Ottoman population policies in the 19th century, The History of the Family. 2011 16(2):160-171. 17. Justin McCarthy, Age, Family and Migration in Nineteenth-Century Black Sea Provinces of the Ottoman Empire, İnternational Journal of Middle East Studies, Vol.10, No.3 (August 1979), pp.309-323. *** Behar, Cem L., “Malthus and the Development of Demographic Analysis”, Population Studies, Jul., 1987, Vol. 41, No. 2 (Jul., 1987), pp. 269-281 Haines, Michael. “Economic History and Historical Demography: Past, Present, and Future”, The Future of Economic History (ed. Field, Alexander J.), pp.185-254. Kitaplar 1. Huricihan İslamoğlu, Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Köylü, İletişim Yayınları 1. Oktay Özel, Türkiye 1643 Goşa’nın Gözleri. 2. Mehmet Öz, Population, taxation and regional economy in the district of Canik : according to Ottoman tahrir defters (1455-1576, University of Cambridge, 1990. 3. Kemal Karpat, Osmanlı Nüfusu 1830-1914. 4. Mihael Palairet, Balkan Ekonomileri 1800-1914 Kalkınmasız Evrim, “Balkan Ekonomilerinde Nüfus” Bölümü. 5. M.A.Cook, Population Pressure in Rural Anatolia 1450-1600. İleri Okumalar 1. Süleyman Demirci/Avarız ve Nüzul Levies in the Ottoman Empire An Assessment of tax burden on the tax-paying subjects. A case study of the province of Karaman, 1628-1700. 2. Süleyman Demirci/İltizam in the Avarız-tax System: A Case Study of the Ottoman Province of Karaman, c.1650s-1700 3. Yunus Koç, Osmanlı’da Toplumsal Dinamizmden Celali İsyanlarına Giden Yol ya da İki Belgeye Tek Soru, Bilig, Güz 2005, sayı 35, ss.229-245. 4. DİA, “Celali İsyanları” Maddesi 5. Numan Elibol, Osmanlı İmparatorluğu’nda Nüfus Meselesi ve Demografi Araştırmaları, Süleyman Demirel Üniversitesi, İ.İ.B.F, Yıl 2007, C.12, S.2, ss.135-160. 6. Turan Gökçe, Osmanlı Nüfus ve İskan Tarihi Kaynaklarından “Mufassal-İcmal” ve Avarız Defterleri ve 1701-1709 Tarihli Gümülcine Kazası Örnekleri, Tarih incelemeleri Dergisi, Cilt XX, Sayı I, Temmuz 2005, 71-134. 7. Sedef Akgüngör, C.Aldemir, Y.Kuştepeli, Y.Gülcan, V.Tecim, The Effect of Railway Expansion on Population in Turkey, 1856-2000 Journal of Interdisciplinary History. Vol. 42 Issue 1. 2011, p135-157. 18. Bekir Kemal Ataman, Ottoman Demographic History (14th-17th Centuries). Some Considerations, Journal of the Economic and Social History of the Orient, Vol. 35, No. 2 (1992), pp.187-198. 19. Stanford J.Shaw, The Ottoman Census System and Population, International Journal of Middle East Studies, Vol.9, No.3 (Oct., 1978), pp.325-338.

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Osmanlı demografi tarihi ve iktisadi tarih arasındaki ilişkiyi tespit etmek
  • Osmanlı arşiv kaynaklarını demografik tarih açısından değerlendirmek
  • Osmanlı iktisat politikaları ile nüfus ilişkisini tespit etmek
  • Modern dönemde Nüfus ve ekonomik kalkınma ilişkisinin anlaşılması
  • Osmanlı'nın modern dönemde nüfusa ilişkin politikalarını iktisadi açıdan değerlendirmek

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Osmanlı Demografi araştırmalarının tarihi ve Ömer Lütfi Barkan
2 Osmanlı Arşivinin Osmanlı demografi tarihine ilişkin kaynakları
3 Osmanlı demografi tarihi açısından vergi sayımları
4 Tapu tahrirleri-Avarız ve cizye defterlerinin demografik tarih açısından değerlendirilmesi
5 Temettuat ve tereke defterlerinin demografik tarih açısından değerlendirilmesi
6 19.Yüzyılda Osmanlı'da modern nüfus sayımları ve kurumlar
7 16. ve 17. yüzyılda Anadolu'da nüfus hareketlerinin iktisadi nedenleri ve sonuçları
8 16. ve 17. yüzyılda Anadolu'da nüfus hareketlerinin iktisadi nedenleri ve sonuçları
9 İstanbul'un demografi tarihi ve iktisadi politika
10 Osmanlı Başkentinin iaşesi ve nüfus
11 Osmanlı'da devlet ve köylü
12 İskan ve kolonizasyon
13 Malthus ve Nüfus teorisi
14 Nüfus ve iktisadi Kalkınma
15 19. yüzyılda Osmanlı'da nüfusu artırmaya yönelik politikalar
16 19. yüzyılda Osmanlı'da nüfusu artırmaya yönelik politikalar
17 İktisat Tarihi ve Tarihsel Demografi

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 2 15 30
Proje ve Hazırlığı 0 0 0
Ödev ve Hazırlığı 0 0 0
Laboratuvar ve Hazırlığı 0 0 0
Atölye ve Hazırlığı 0 0 0
Sunum ve Hazırlığı 0 0 0
Seminer ve Hazırlığı 0 0 0
Demo ve Hazırlığı 0 0 0
Araştırma ve Hazırlığı 2 15 30
Rapor ve Hazırlığı 0 0 0
Arasınav ve Hazırlığı 2 20 40
Kısa Sınav ve Hazırlığı 0 0 0
Final ve Hazırlığı 2 20 40
Teorik Ders Saati 0 0 0
Uygulama Ders Saati 0 0 0

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5