Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Bu derste Osmanlı tarihi, düşünce tarihi çerçevesinde incelenecek ve tartışılacaktır. Öğrencilerin bu ders sayesinde Osmanlı düşünce tarihinin çerçevesini öğrenmeleri, Osmanlı düşüncesini oluşturan tarihsel ve entelektüel bağlamları keşfetmeleri ve Osmanlıların devlet ve toplum tarihiyle bu düşünsel süreçlerin etkileşimlerini izleyip tartışmaları beklenmektedir.

-

İlk dört hafta Osmanlı düşünce tarihinin tanımı, kapsamı, temel tartışmaları, kaynak ve kurumları üzerinde durulacaktır. Sonraki sekiz hafta ise Osmanlı düşüncesini oluşturan (Felsefe-Bilim, Kelam, Tasavvuf ve Hukuk) ve Osmanlı düşüncesinin izi sürülebilecek (Siyaset, İktisat, Sanat-Mimari ve Mekân-Şehir) alanlara dair okumalar yapılacak ve tartışmalar yürütülecektir. Kalan iki hafta modernleşme dönemine ayrılarak günümüze kadar uzanan düşünce merkezli tartışmalarına temas edilecek ve yaklaşım ve yöntem tartışması yapılacaktır.

Ders anlatımı Öğrenci sunumları Yazılı Sınav Dönem Ödevi

-

Türkçe

Osmanlı Düşüncesi Kaynakları ve Tartışma Konuları, İstanbul, 2019. Ayhan Bıçak, Türk Düşüncesi I: Kökenler, 2009. Marshal G.S. Hodgson, Dünya Tarihini Yeniden Düşünmek, İstanbul, 2001 Hilmi Ziya Ülken, Türk Tefekkür Tarihi, 1982 İhsan Fazlıoğlu, İznik’te Ne oldu?: Osmanlı İlmi Hayatının Teşekkülü ve Dâvud Kayserî, Nazariyat, 4/1, 2017, 1-68. https://www.islamdusunceatlasi.org A. Atçıl, Osmanlı Klasik Döneminde Eğitim: Medreseler, M. Gündüz ed. Türk eğitim Tarihi, 2018, 25-40. İhsan Fazlıoğlu, Türkiye’de/ Türkçe’de Felsefe Üzerine Konuşmalar, s. 201-255. Mehmet Akif Aydın, Osmanlı Devleti’nde Hukuk ve Adalet, 2017. E. D. Akarlı, İstanbul Esnafı Örneğinde “Kamu Yararından” “Devlet Çıkarına” Maslaha, 1730-1840, K. Durukan vd ed. Kemal Karpat’a Armağan: Karpat Koca Bir Çınar, 2011, s. 78-99. Mehmet Öz, Klasik Dönem Osmanlı Siyasi Düşüncesi, s. 1-10. Hüseyin Yılmaz, Osmanlı Siyaset Düşüncesinin Oluşumu, Notlar 14, 2005, s. 5-34; Osmanlı Tarihçiliğinde Tanzimat Öncesi Siyaset Düşüncesine Yaklaşımlar, TALİD, 1 (2), 2003, s. 231-298. Coşkun Yılmaz, Siyasetnameler, DİA, c. 37, s. 306-308. Hasan Kâfî Akhisârî, Nizâm-ı Âlemi Sağlayan Sebeplerin Temelleri (Usûlü’l-hikem fî nizâmi’l-‘âlem), İnceleme ve Tercüme Ömer Mahir Alper, 2020. M. Genç, Osmanlı iktisadi Dünya Görüşünün ilkeleri, Osmanlı İmparatorluğunda Devlet ve Ekonomi, 2000, 43-52. M. Genç, 19. Yüzyılda Osmanlı iktisadî dünya görüşünün klasik prensiplerindeki değişmeler, Divan, 1999, s. 1-8. Fatih Ermiş, Osmanlı Düşünce Tarihi, 2021. Sibel Bozdağan ve G. Necipoğlu, İçiçe Geçmiş Söylemler: “Diyar-ı Rum” Mimarlığı Tarihyazımındaki Oryantalist ve Milliyetçi Mirasların Sorgulanması, TALİD, 7 (13), 51-66. Gülru Necipoğlu, Sinan Çağında Mimarlık Kültürü ve Âdab: Günümüze Yönelik Yorumlar, Ekrem Hakkı Ayverdi’nin Hâtırasına Osmanlı Mimarlık Kültürü, H. Aynur, A. H. Uğurlu haz., 2016, 19-66. Yunus Uğur, Osmanlı Kentleri ve Kentleşme, Kent Sosyolojisi, Fatime Güneş ed., 2019, 164-189. Şerif Mardin, Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu, 1996. Rifaat Ali Abou-el-haj, Sa'id’in Şarkiyatçılık'ından Bu Yana Batı Asya ve Kuzey Afrika Çalişmalarında Tarih Yazıcılığı, Türklük Araştırmaları Dergisi, 13-14, 2003, s. 7-28.

-

• Osmanlı düşünce tarihinin çerçevesini öğrenmek
• Osmanlı düşüncesini oluşturan tarihsel ve entelektüel bağlamları keşfetmek
• Osmanlıların devlet ve toplum tarihiyle bu düşünsel süreçlerin etkileşimlerini izleyip tartışmak
• Osmanlı düşünce tarihinin kaynaklarına aşinalık kazanmak ▲ 47 / 5000 Translation results Osmanlı düşünce tarihinin kaynaklarına aşinalık kazanmak
• Konuyla ilgili sunum ve yazma becerisini geliştirmek