| Müfredat Adı | Ders Kodu | Ders Adı | Ders Türü | Dönem | AKTS | Teorik | Uygulama |
| Yeniçağ Tarihi-Doktora-2014 | YNT8019 | Osmanlı Hukuk Tarihi | Seçmeli | 1 | 7,50 | 3 | 0 |
Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi
Programlar Hakkında Bilgi
Doktora - Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü - Türk Tarihi
Dersin İçeriği
Dersin Amacı
Bu ders, Osmanlı hukuk tarihinin temel konularını ve kaynaklarını başlangıçtan 1800'lere kadar olan dönem özelinde tanıtmayı amaçlamaktadır.
Öğrenim Türü
-
Dersin İçeriği
Ders, modern öncesi dönemde hukukun sosyal, siyasi, kültürel ve iktisadi anlamları ve hukuk kuralları yapmanın doğası üzerine bir tartışmayla başlayacaktır. Ardından, Osmanlı hukuk tarihinin kavramları, kaynakları ve temaları ikincil literatür ve ferman, kânunnâme, ahdnâme, fetva, sicil, siyâsetnâme, nasihatnâme gibi birincil kaynak metinler üzerinden okunarak incelenecek ve tartışılacaktır.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Haftalık okumalar, makale ve kaynak metin değerlendirmeleri
Staj Durumu
-
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Halil İnalcık “Osmanlı Hukukuna Giriş- Örfî Sultani Hukuk ve Fatihin Kânunları” Halil İnalcık “Şeriat ve Kanun, Din ve Devlet” Kitâbiyat Halil İnalcık “Bursa Şeriyye Sicillerinde Fatih Sultan Mehmet’in Fermanları” Belleten Ömer L. Barkan, Kânunlar. Uriel Heyd, “Osmanlı’da Fetva Müessesesinin Bazı Tezahürleri” M. Akif Aydın, Osmanlı Devleti'nde Hukuk ve Adalet M. Akif Aydın Osmanlı Aile Hukuku Fethi Gedikli, “Osmanlı Hukuk Tarihi Kaynağı Olarak Şer’iyye Sicilleri” E. Deniz Akarlı, “The Ruler and Law Making” E. Deniz Akarlı, “İstanbul Esnafı Örneğinde Kamu Yararından Devlet Çıkarına Maslaha 1730-1840” Yunus Uğur, “Mahkeme Kayıtları (Şer'iye Sicilleri): Literatür Değerlendirmesi ve Bibliyografya” Abdurrahman Atçıl, “Memlükler’den Osmanlılar’a Geçişte Mısır’da Adlî Teşkilât ve Hukuk (922-931/1517-1525) Gideon Libson, “Custom as a Source of Law”. Ronald Jennings “Limitations of the Judicial Powers of the Kadi in 17th C. Ottoman Kayseri” Cemal Bâli Akal, Hukuk Nedir? Harold Berman, “The Historical Foundations of Law.”
Dersin Web Sayfası
-
Öğrenme Çıktıları
- Hukuk kuramı ve hukuk yapımına ilişkin literatürü okur/tartışır
- Osmanlı hukuk düşüncesini ve temel kavramlarını tartışır
- Hukuk kurallanın oluşumunda rol oynayan merkezi ve yerel koşulları değerlendirir
- Osmanlı geniş coğrafyasında yaşayan farklı etnik, dini ve kültürel grupların hukukun oluşumuna etkisini değerlendirir
- Osmanlı Hukukunun kaynaklarını ve potansiyel çalışma alanlarını değerlendirir
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Teorik |
|---|---|
| 1 | Hukuk nedir? Tanımlar, açmazlar |
| 2 | Modern öncesi ve modern dönemde hukuk |
| 3 | Osmanlı'da hukuk |
| 4 | Hukuk düşüncesi ve kavramlar |
| 5 | Osmanlı Hukukunun Kaynakları |
| 6 | Şer'î, Örfî-Sultânî, Kanûn |
| 7 | Fıkıh Kitapları |
| 8 | Ara Sınav |
| 9 | Fetvâ Mecmuâları |
| 10 | Kanunnâmeler I |
| 11 | Kanunnâmeler II |
| 12 | Toprak Rejimi ve Hukuk |
| 13 | Gayrimüslimler ve hukuk |
| 14 | Ahidnâmeler |
| 15 | Sicilller |
| 16 | Final sınavı |
| 17 |
Değerlendirme
| Değerlendirme | Değer |
|---|---|
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Değer |
| Final Sınavı | 100 |
Öğrenci İş Yükü Hesabı
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma | 2 | 20 | 40 |
| Proje ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Ödev ve Hazırlığı | 1 | 6 | 6 |
| Laboratuvar ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Atölye ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Sunum ve Hazırlığı | 2 | 20 | 40 |
| Seminer ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Demo ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Araştırma ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Rapor ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Arasınav ve Hazırlığı | 2 | 20 | 40 |
| Kısa Sınav ve Hazırlığı | 0 | 0 | 0 |
| Final ve Hazırlığı | 1 | 20 | 20 |
| Teorik Ders Saati | 14 | 3 | 42 |
| Uygulama Ders Saati | 0 | 0 | 0 |