Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

-

-

Bu ders Osmanlı Devleti ile, tarihte önce "Kızılbaş Devleti" sonra da "Safevi Devleti" olarak geçen ve yeniçağda İran'da hüküm sürmüş Safeviler arasındaki siyasi ilişkileri öğrencilere yüksek lisans seviyede tanıtır, literatürünü okutur, yorumlatır, ve tartıştırır. Monograflar, vaka araştırmaları, ve genel çerçeve çalışmaları incelenir. Safeviler'in selefi Akkoyunlular ile halefleri Afganlar, Nadir-Afşarlılar, ve Zendîler dönemleri de Osmanlılar ile olan ilişkileri bakımından ele alınır. Ders 1450-1790 dönemini kapsamaktadır. İşlenecek başlıca konular meşruiyet, ideoloji, savaş, barış, müzakere, elçilik, işbirliği, çatışma, ve serhatlerdir.

Anlatım, tartışma, kaynak değerlendirmesi, sunum.

-

Türkçe

İsmail Aka, Timur ve Devleti. Türk Tarih Kurumu, 2013. İran'da Türkmen Hakimiyeti (Kara Koyunlular Devri). Türk Tarih Kurumu, 2001. Ali Emiri, Mahmud I (telhis, buyrultu, atiyye) Topkapı Sarayı, Evrak (arz, mektub, yarlık, suret, müzakere takrirleri) John Woods, The Aqquyunlu Clan, Confederation, Empire. University of Utah Press, revised & expanded edition, 1999. [ilk basımı ve ilk basıma dayanan tercümesi kullanılmamalıdır]. Rahmeti Arat, "Fatih Sultan Mehmed'in Yarlığı". Türkiyat Mecmuası 6 (1939) 286-322. Feridun Emecen, Yavuz Sultan Selim. Yitik Hazine Yayınları, 2010 Feridun Ahmed, Münşeâtü’s-Selâtîn I-II (ikinci baskı) (sulhname, ahidname, mektub) Halil İnalcık & Cemal Kafadar (ed.), Süleyman the Second and His Time. Isis Press, 1993, bölüm yazarları Jean-Louis Bacque-Grammont & Rhoads Murphey s. 219-247. Remzi Kılıç, Kanuni Devri Osmanlı-İran Münasebetleri. IQ Kültür ve Sanat Yayıncılık, 2006. Zahit Atçıl, "Warfare as a Tool of Diplomacy Background of the First Ottoman-Safavid Treaty in 1555." Turkish Historical Review 10 (2019) s. 3-24. Şerafettin Turan, Kanuni'nin Oğlu Şehzade Bayezid Vakası. Türk Tarih Kurumu, 1961 Hasan Ali Cengiz, "Safevi Elçisi Şah Kulu Hanın 1568 Yılında Edirne Sarayında Huzura Kabulü". Trakya Üni. Sosyal Bilimler Dergisi 22/1 (2020) 199-225. Bekir Kütükoğlu, Osmanlı-İran Siyasi Münasebetleri (1578-1612). İstanbul Fetih Cemiyeti, 1993. Özer Küpeli, Osmanlı-Safevi Münasebetleri (1612-1639). Yeditepe 2014. İbnülemin, Hariciye (sulhname-i şahi, sulhname-i hümayun) Selim Güngörürler, The Ottoman Empire and Safavid Iran, 1639-1682: Diplomacy and Borderlands. Edinburgh University Press, 2024. Sarı Abdullah Efendi, Düstûrü'l-İnşâ. Süleymaniye Kütüphanesi, Nur-ı Osmaniye no. 4304. Ali Emiri - Sultan İbrahim (hilat tezkiresi) Rudi Matthee, "Iran's Ottoman Diplomacy During the Reign of Shah Sulayman I (1666-94)", Iran and Iranian Studies Essays in Honor of Iraj Afshar, 1998 s. 148-177 Selim Güngörürler, "Fraternity, Perpetual Peace, and Alliance in Ottoman-Safavid Relations, 1688-1698: A Diplomatic Revolution", Turcica 50 (2019) s. 145-207. Name-i Hümayun Defteri 5-7 (name-i hümayun, ahidname, temessük) Selim Güngörürler, "Diplomacy and Political Relations between the Ottoman Empire and Safavid Iran, 1639-1722", doktora tezi, Georgetown University (2017), s. 314-441. Dürri Ahmed Efendi, İran Sefaretnamesi. Tarih-i Raşid'in içinde yayımlanmıştır. Divan-Beylikçi Kalemi Belgeleri (inha, mektub, ferman, hazine tezkiresi, istimaletname) Muhammet Habib Saçmalı, "Sunni-Shiite Political Relations in the First Half of the Eighteenth Century and Early Modern Ottoman Universal Caliphate", doktora tezi, University of California (2021) Cevdet - Hariciye (hüküm sureti, derkenar, telhis, buyrultu, arz, defter) İlker Külbilge, “18. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı-İran Siyasi İlişkileri (1703-1747)”, doktora tezi, Ege Üniversitesi (2010) Ragıb Mehmed, Tahkik ve Tevfik Osmanlı-İran Diplomatik Münasebetlerinde Mezhep. Kitabevi, 2003. Ernest Tucker, Nadir Shah's Quest for Legitimacy in Post-Safavid Iran. University Press of Florida, 2006. I. Mahmud - Nadir Şah Mektuplaşmaları, 3 Numaralı Nâme-i Hümâyûn Defteri (Transkripsiyon / Tıpkıbasım). Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, 2014. Hatt-ı Hümayun (takrir, mektub) Ebusehl Numan Efendi, Tedbîrât-ı Pesendîde. Türk Tarih Kurumu, 1999 s. 143-252. Hikmet Bayur, "Nadir Şah Afşar'ın Ölümünden Sonra Osmanlı Devleti'ni İran'ı İstilaya Kışkırtmak için Yapılan İki Deneme". Belleten 12/46 (1948) 403-470.

-

• Literatürü okuyup tartışmak
• Savları, varsayımları, ve önkabulleri irdelemek, eleştirmek
• Alanın geçmişini, birikimini, ve gitmekte olduğu yönü değerlendirmek
• Türk, Batı, ve İran tarihçilik ekollerinin alana yaklaşımlarını bütünlük içinde kavramak
• Alanda yapılabilecek çalışmaların potansiyeline ve sınırlarına vakıf olmak