Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Fen-Edebiyat Fakültesi - Tarih

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Tarih - Lisans - 2014 TAR4078 Osmanlı Silah Sanayisi Seçmeli 6 3,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan tasfiyesine değin her çeşit konvansiyonel ve modern silahın tarihî tekamülü ile hususa dair yasa ve yasakların tespit ve değerlendirilmesi.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Osmanlı'da kullanılan ateşli, kesici, yanıcı ve yakıcı silahlar ile kimyasal silahların hammadde, imalat ve kullanılması; nizami harp ve iç güvenlikte öne çıkan silahlar; devlet eliyle silah ithal ve ihracatı ile istisna ya da muafiyetler; silah kaçakçılığı; yabancı menşeli silahların Osmanlı ordu ve donanma envanterlerindeki yeri ve önemi; silahların finansmanı ve silah sanayiinin geliştirilmesine dair dahilî ve devletler arası etkinlikler.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Aktif ders metodu; araştırma ödevi verilmesi. Literatür okuma-değerlendirme. Yurtiçi ve yurtdışında mevcut, konu hakkında broşür, katalog ve müzeler hakkında bilgilendirme. Silah sanayiine ait görsel malzemeden derslerde faydalanılması. Bir vize, bir final sınavı.

Staj Durumu

Yok.

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

Ahmed Muhtar, Tarih-i Esliha, I. Ahmed Muhtar, Ahvalnâme-i Müellefât-ı Askeriye. A. Velid, Tayyarecilik, Tayyar Sefinelerin Tarihçesi, Terakkiyât-ı Hâzırası, İstanbul 1329. AYDÜZ, Salim, "Osmanlı Silahları, Silah Üretim Merkezleri ve Literatürü Tarihi", Tarih Okulu, Mayıs-Ağustos 2011, sayı X, s. 1-37. BEŞİRLİ, Mehmet, “I. Dünya Savaşı Öncesinde Türk Ordusunun Top Mühimmatı Alımında Pazar Mücadelesi: Alman Friedrich Krupp Firması ve Rakipleri”, Selçuk Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15 (2004), s. 171-181. ÇORUH, T.,"Tasvirlere Göre Selçuklu Silahları ve Bu Silahların Osmanlılardaki Devamı", VI. Millî Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Seminer Bildirileri (16-17 Mayıs 1996), Konya 1997. İHSANOĞLU, Ekmeleddin, "Osmanlı Havacılığına Genel Bir Bakış", Çağını Yakalayan Osmanlı (Ed. E.İhsanoğlu), İstanbul 1995, s. 497-596. İHSANOĞLU, E., "Osmanlı Bilimi Literatürü", Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi (ed. E. İhsanoğlu), İstanbul 1998, II. KÜTÜKOĞLU, Mübahat Kütükoğlu, "Osmanlı İktisadî Yapısı", Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Târihi (ed. E.İhsanoğlu), İstanbul 1994. MARSİGLİ, G.,Osmanlı İmparatorluğunun Zuhur ve Terakkisinden inhitatı Zamanına Kadar Askerî Vaziyeti (trc. M. Kaymakam Nazmi), Ankara 1934. TUTSAK, Sadiye, "Türk İstiklâl Harbi'nde Alman Silahları ve Askerî Mühimmatı", OTAM, 36/Güz, 2014, s. UZUNÇARŞILI, İ. H. Uzunçarşılı, Osmanlı Merkez ve Bahriye Teşkilâtı, İstanbul 1988. ÇORUHLU, Tülin, Osmanlı Tüfek, Tabanca ve Techizatları (Askerî Müzeden Örneklerle), Ankara 1993. YARCI, Güler, “Ermeni İhtilal Komitelerinin Silahlandırılmasında Avrupa Silah Sanayiinin Rolü”, Tarihte Türkler ve Ermeniler, c. 10 (Ermeni Meselesinin Ortaya Çıkışı ve Yabancı Devletler), Edit.: Prof. Dr. Mehmet Metin HÜLAGÛ vd., Ankara 2014, Türk Tarih Kurumu yay., s.127-172, YÜCEL, Ünsal, "Türk Kılıç Ustaları", Türk Etnoğrafya Dergisi, 7-8, (1966), s. 59-97.

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Osmanlı'da silah sanayiinin kuruluşu ve gelişmesini incelemek; silahlarla ilgili terminolojiyi tespit etmek.
  • Türk-İslam devletleri ve Batılı devletlerin kara ve deniz savaşlarında kullanılan silahları tanımak ve Osmanlı savunma sanayiine etkisi belirlemek.
  • İç güvenlikte öne çıkan silahları tespit; memnu (yasak) silahlar ile silah imalatına yetkili kurum ve kuruluşları belirleyen hukukî düzenlemeleri incelemek.
  • Osmanlı'nın, devletler arası ikili ya da çok taraflı anlaşmalarda, silah üretimi, çeşitleri, maliyeti ile ithalat ve ihracatını öğrenmek ve kavramak.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 İslam dünyasında ve Osmanlı Klasik Dönemi'nde harp taktikleri ve kullandığı silahlar.
2 Konvansiyonel silahlar: saldırı, muhasara ve savunma silahları (atıcı, vurucu, delici ve kesici silahlar).
3 Osmanlı coğrafyasında silah ve mühimmat imalathaneleri, Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasının silah endüstrisine etkileri.
4 Avrupa ve dünyada ateşli silahların icadı ve geliştirilmesi: Osmanlı'da ateşli silahların kullanılması
5 Topçuluk ve kale kuşatma ya da savunması: top imalatının gelişmesi, kara ve deniz topçuluğu, top çeşitleri.
6 Tophane-i Âmire'nin tesisi ve müşirlik olarak teşekkülü
7 Uzun namlulu silahlar ve Osmanlı baruthaneleri.
8 Ara Sınav Haftası
9 Fransız İhtilali, Avrupa'da Koalisyon Savaşları: Batı'da harp taktikleri ve silah endüstrisinin gelişmesi.
10 Osmanlı askerî teşkilatında reform: Yabancı subayların daveti, modern askeri okulların kurulması, yabancı menşei silahların ithali.
11 Fransız, Alman, İtalyan ve diğer milletlere mensup subayların askerî reformlardaki rolü ve Batı silah sanayiinin Osmanlı pazarında artan rolü.
12 Savaşlar, siyaset, finansman ve silahlar: Krupp, mauser, martini, revolver'in yanısıra, dinamit ve bomba gibi silahların siyaset ve endüstriyel gelişmedeki yeri.
13 Deniz savaşları ve asker ve sivil deniz vasıtalarında kullanılan silahlar.
14 Yerli silah sanayiini geliştirme çabaları.
15 Trablusgarp, Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele yıllarında Osmanlı envanterlerindeki yerli ve yabancı silahlar.
16 Ders Çalışma Haftası
17 Yarı Yıl Sonu Sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 1 0 0
Proje ve Hazırlığı 0 0 0
Ödev ve Hazırlığı 1 0 0
Laboratuvar ve Hazırlığı 0 0 0
Atölye ve Hazırlığı 0 0 0
Sunum ve Hazırlığı 0 0 0
Seminer ve Hazırlığı 0 0 0
Demo ve Hazırlığı 0 0 0
Araştırma ve Hazırlığı 0 0 0
Rapor ve Hazırlığı 0 0 0
Arasınav ve Hazırlığı 1 0 0
Kısa Sınav ve Hazırlığı 0 0 0
Final ve Hazırlığı 1 75 75
Teorik Ders Saati 0 0 0
Uygulama Ders Saati 0 0 0

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5