Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Fen-Edebiyat Fakültesi - Tarih

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Tarih - Lisans - 2014 TAR3001 Osmanlı Yenileşme Hareketleri Zorunlu 5 6,00 4 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

-

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Osmanlı İmparatorluğu'nda XVIII. yüzyılda ivme kazanan reform süreci, Avrupa ile ilişkiler, yabancı uzmanların istihdamı ve teknoloji transferine yönelik çabalar, bir restorasyon süreci olarak Lale Devri (1718-30), bu sürece yön veren temel dinamikler ve sonuçları, XVIII.-XIX. yüzyılda askeri reformlar, bu dönemdeki hızlı bürokratik değişim ve bu zihniyetin yarattığı yeni kurumlar, başta sadaret kurumu olmak üzere idari-bürokratik yapıda değişim ve dönüşüm, mabeynin ve nezaretlerin kurulması, hükümet yapısının dönüşümü: Meclis-i Vükela, reform sürecinin lokomotif unsurları ve hazırlık platformları olarak başta Meclis-i Vâlâ olmak üzere idari-mali meclislerin kurulması, taşra idari taksimatında ve teşkilatında yapılan yenilikler, eğitim sistemi ve ilmiye teşkilatında yapılan yenilikler, ihtisas için yurtdışına öğrencilerin gönderilmesi, sivil-askeri alanda Avrupalı uzmanların istihdamı, Tanzimat ve Islahat fermanlarıyla Osmanlı idari-hukuki ve sosyal hayatında başlayan yeni dönemin karakteristiği, XIX. yüzyılda gerçekleştirilen hukuki düzenlemeler ve Batı hukukunun benimsenmesi (resepsiyonu), iktisadi modernleşme ve devlet eliyle sanayileşme, Osmanlı para düzeni ve başta bankacılık ve borsa olmak üzere finansal alandaki gelişmeler, modern Avrupa ticaret ve şirket hukukunun gelişimi, demiryolları ve yeni ulaşım imkanlarının sağlanması, Osmanlı İmparatorluğu’nda ekonomik krizler ve dış borçlanma süreci, Osmanlı kamuoyunun teşekkül süreci, basın-yayın hayatında yeni gelişmeler, örgütlü siyasi muhalefet, aydın muhalefetinin temsilcileri: Meslek ve Yeni Osmanlılar cemiyetleri, XIX. yüzyılda yönetim ve toplum ilişkilerinde değişim, siyaset-toplum ilişkisi ve etkileşimi, anayasal parlamenter sisteme geçiş çabaları ve Kanun-ı Esasi, milliyetçi-ayrılıkçı hareketler karşısında Osmanlılık ideolojisi ve entegrasyon sorunları, XIX. yüzyılda gündelik hayat ve değişim, devlet eliyle aydın-despotik karakterli sosyal değişim süreci, Batılılaşmanın fiziki, sosyal ve ekonomik kodları, moda ve lüks tüketim, aile yaşantısı ve kadın algısında değişim, sosyal yapıda yeni katmanlar: İşçiler ve memurlar, grevler, sendikalar ve boykotlar, sosyal devlet anlayışı ve yarattığı yeni kurumlar, yeni ulaşım ve iletişim imkanlarıyla sosyal etkileşimin artması, kültür-sanat hayatında yaşanan değişim, gündelik hayatta yeni mekanlar, imkanlar ve alışkanlıklar, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e intikal eden miras gibi başlıklar, Osmanlı Yenileşme Hareketleri dersinin muhtevasını oluşturmaktadır.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

-

Staj Durumu

-

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

1- Roderic H. Davison, Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform (1856- 1876), çev. O.Akınhay, Agora Kitaplığı, İstanbul 2005 2- Ali Akyıldız, Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme, İletişim yayınları, İstanbul 2009. 3- Osmanlı'da Değişim Modernleşme ve Uluslaşma, çev.D. Özdemir, İmge Kitabevi İstanbul 2006. 4- Şerif Mardin, Jön Türklerin Siyasi Fikirleri (1895-1908) 5- Selim Deringil, İktidarın Sembolleri ve İdeoloji-II. Abdülhamid Dönemi (1876-1909), YPY, İstanbul 2011.

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Öğrenci, bu döneme ilişkin temel ve genel bilgi sahibi olur (PK: 1, 3)
  • Öğrenci, Osmanlı Devleti’nin bu periyottaki problemlerini tespit edebilecek bilgi ve donanıma sahip olur (PK: 12)
  • Mezunlar, öğrendikleri bilgileri araştırmalarında kullanabilir. (PK: 8)
  • Öğrenci, analiz yapabilir. (PK: 9)
  • Mezunlar, Tarihi olayların zamana ve mekâna göre farklılaşmasından haberdar olur, onlar hakkında yorum yapabilir, tahlil edebilirler. (PK5)

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Reform Kavramı ve Anglo-Amerikan Modernleşme Paradigmasının değerlendirilmesi
2 Kapsamlı Reformların Hazırlık Süreci Olarak 18. Yüzyıl
3 Askeri Alanda Gelenekten Kopuş ve Yeni Düzenlemeler
4 İdari-Bürokratik Alanda Gerçekleştirilen Reformlar
5 Eğitim-Öğretim Alanında Yenilikler ve Akademik Zihniyetin Değişimi
6 Hukuk Devleti Ekseninde Osmanlı Kimliği Oluşturma: Tanzimat
7 İktisadi Alanda Modernleşme ve Kalkınma Çabaları
8 Arasınav
9 Sosyal Yapının Vatandaşlık Temelinde Yeniden Düzenlenmesi: Islahat Fermanı
10 Basın, Kamuoyu ve Yeni Osmanlıların Dünyası
11 Meslekçilerin ve Jön Türklerin Siyasi Fikirleri
12 Osmanlıda Anayasal Hareketler
13 I. Meşrutiyet: Kanun-ı Esasi
14 Hürriyetin İlanı: II. Meşrutiyet
15 Boykot ve İşçi Hareketleri
16 Ders çalışma haftası
17 Yarıyıl sonu sınavı (final)

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 12 6 72
Proje ve Hazırlığı 0 0 0
Ödev ve Hazırlığı 0 0 0
Laboratuvar ve Hazırlığı 0 0 0
Atölye ve Hazırlığı 0 0 0
Sunum ve Hazırlığı 0 0 0
Seminer ve Hazırlığı 0 0 0
Demo ve Hazırlığı 0 0 0
Araştırma ve Hazırlığı 0 0 0
Rapor ve Hazırlığı 0 0 0
Arasınav ve Hazırlığı 2 16 32
Kısa Sınav ve Hazırlığı 0 0 0
Final ve Hazırlığı 2 16 32
Teorik Ders Saati 4 4 16
Uygulama Ders Saati 0 0 0

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5