Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Doktora - Fen Bilimleri Enstitüsü - Kimya

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Kimya- Fizikokimya - Doktora - 2014 KMYF8022 Radyoiztopların Tıp, Kimya ve Endüstriyel Uygulamaları Seçmeli 1 8,00 3 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Günümüzde radyolojik uygulamalar pek çok alanda tehlikelerinin yanısıra önemli katkılar sunmaktadır. Bu dersin amacı radyoizotopların günümüz yaşantısına katkıları konusunda öğrencilerimize bilgi sunmaktır.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

1- Nükleer kararlılık; kararlı izotopların oranları. Radyoaktif bozunma kanunu, yarı ömür hesaplaması. 2- Nükleer reaksiyonların (radyoizotopların) kimyasal etkileri; Gazlar, sıvılar ve katıları uyarma etkileri. 3- Nükleer reaksiyonların uygulamaları ve etkileri; Radyoaktivitenin saptanması, Nükleer radyasyonun ölçülmesi; aktivite ve sayım hızı ölçümü. 4- Gazlı detektörler, sintilasyon detektörleri, yarı iletken dedektörler, dedektör seçimi, spektrometre, nötron tespiti ve ölçümü. 5- Radyoaktif maddelerin kullanımı; radyokimyasal Karbon-14 ve Uranyum yöntemleri ile tarihi eserlerin, eşyaların yaşının belirlenmesi. 6- Nükleer reaksiyonların kimyasal uygulamaları; radyasyon dozu, yoğunluk ve mesafe, nükleer reaktörlerde radyonüklid (radyoizotop) lerin ve etiketli bileşiklerin üretimi. 7- Kimyasal bağ tipinin ilgili radyoaktif maddenin yarı ömrüne etkisi, radyasyon salınımına kimyasal bağlanmanın etkisi, Mossbauer Spektrometresi. 9- Radyoanaliz (radyometrik yöntemler); Doğal radyoaktivite analizi; nötron aktivasyon analizi, yüklü parçacıklarla, fotonlarla aktivasyon, izotop seyreltme analizi. Petrol kuyusunda ne kadar petrol rezervi var, nasıl bulunur? 10- Radyonüklidlerin kimyası, kısa ömürlü radyonüklidler ve taşıyıcıların rolü, radyoaktif maddelerin mikro miktarları, radyokolloidler. 11- Radyasyonun biyolojik etkileri, dozimetri ve radyasyondan korunma, sentetik veya doğal polimerler (makromoleküller); polisakkaritler, amino asitler, proteinler, DNA gibi organik katılara radyasyon etkisi ve sonuçları. 12- Nükleer reaksiyonlar ve enerji; mono ve binükleer reaksiyonlar, nükleer reaksiyonların verimi, indüklenmiş transmutasyon (simyacıların hayalinin gerçekleşmesi), nükleer patlayıcılar. 13- Bir fisyon reaktörü tam olarak nasıl çalışır, elektrik enerjisi nasıl üretilir? Fisyon yakıt reaktörü (Atom bombası) ve yakıt serileri, uranyum zenginleştirmesi, uranyum ve uranyum bileşiklerinin üretimi, yakıt elemanları, füzyon enerjisi (Hidrojen bombası) ve yakıt kaynağı. Fotonükleer reaksiyonlar, nükleer radyasyon ile enerji üretimi. 14-Radyonüklidlerin doğal sularla reaksiyonları, radyonüklidlerin toprak bileşenleri ile etkileşimleri, biyosferdeki radyonüklid (radyoizotop) ler. 15- Yaşam bilimlerinde radyonüklidler; Nükleer tıpta kullanılan radyonüklidler ve radyoilaçlar: Tek Foton Emisyon Tomografisi (SPET), Pozitron Emisyon Tomografisi (PET). Nükleer Tıp; Radyoizotopların kanser teşhisinde kullanılması, radyasyon tedavisi, Tc izotop kullanarak tiroid (Guatr) teşhisi, radyoaltın ile kolon kanseri teşhisi ve yerinin tayini.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Yüz yüze eğitim, Power point slayt yansısı, karatahta notları

Staj Durumu

Yok

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

1- Prof.Dr. Ali Rıza Berkem, Prof.Dr. Sacide Baykut, Prof.Dr. Mustafa L. Berkem, Fizikokimya, 1. Cilt, İstanbul Üniversitesi yayın no: 3628, 1994. 2- Prof.Dr. Ali Rıza Berkem, Çekirdek Kimyası ve Radyokimya, İstanbul Üniversitesi yayın no:3631, 1992. 3- Dr. Ali Rıza Berkem, Madde ve Enerji, Atom Bombası, İstanbul Üniversitesi Basımevi No. 73, 1946. 4- Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi radyasyon güvenliği el kitabı, 2014.

Dersin Web Sayfası

Yok

Öğrenme Çıktıları

  • Radyasyonun doğal veya sentetik katı makromoleküller üzerine iyonlaştırıcı etkisini bilir (PÇ1, PÇ2)
  • Radyasyon dedektörünün çalışma prensibini bilir (PÇ2)
  • Tarihi eser yaş tayini hesabı yapabilir (PÇ2)
  • Radyoaktif maddenin yarı ömrünü hesaplayabilir (PÇ2)
  • Nükleer enerjiden elektrik enerjisinin nasıl üretildiğini bilir (PÇ2)

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Nükleer kararlılık; kararlı izotopların oranları. Radyoaktif bozunma kanunu, yarı ömür hesaplaması.
2 Nükleer reaksiyonların (radyoizotopların) kimyasal etkileri; Gazlar, sıvılar ve katıları uyarma etkileri.
3 Nükleer reaksiyonların uygulamaları ve etkileri; Radyoaktivitenin saptanması, Nükleer radyasyonun ölçülmesi; aktivite ve sayım hızı ölçümü.
4 Gazlı detektörler, sintilasyon detektörleri, yarı iletken dedektörler, dedektör seçimi, spektrometre, nötron tespiti ve ölçümü.
5 Radyoaktif maddelerin kullanımı; radyokimyasal Karbon-14 ve Uranyum yöntemleri ile tarihi eserlerin, eşyaların yaşının belirlenmesi.
6 Nükleer reaksiyonların kimyasal uygulamaları; radyasyon dozu, yoğunluk ve mesafe, nükleer reaktörlerde radyonüklid (radyoizotop) lerin ve etiketli bileşiklerin üretimi.
7 Kimyasal bağ tipinin ilgili radyoaktif maddenin yarı ömrüne etkisi, radyasyon salınımına kimyasal bağlanmanın etkisi, Mossbauer Spektrometresi.
8 Ara Sınav Haftası
9 Radyoanaliz (radyometrik yöntemler); Doğal radyoaktivite analizi; nötron aktivasyon analizi, yüklü parçacıklarla, fotonlarla aktivasyon, izotop seyreltme analizi. Petrol kuyusunda ne kadar petrol rezervi var, nasıl bulunur?
10 Radyonüklidlerin kimyası, kısa ömürlü radyonüklidler ve taşıyıcıların rolü, radyoaktif maddelerin mikro miktarları, radyokolloidler.
11 Radyasyonun biyolojik etkileri, dozimetri ve radyasyondan korunma, sentetik veya doğal polimerler (makromoleküller); polisakkaritler, amino asitler, proteinler, DNA gibi organik katılara radyasyon etkisi ve sonuçları.
12 Nükleer reaksiyonlar ve enerji; mono ve binükleer reaksiyonlar, nükleer reaksiyonların verimi, indüklenmiş transmutasyon (simyacıların hayalinin gerçekleşmesi), nükleer patlayıcılar.
13 Bir fisyon reaktörü tam olarak nasıl çalışır, elektrik enerjisi nasıl üretilir? Fisyon yakıt reaktörü (Atom bombası) ve yakıt serileri, uranyum zenginleştirmesi, uranyum ve uranyum bileşiklerinin üretimi, yakıt elemanları, füzyon enerjisi (Hidrojen bombası) ve yakıt kaynağı. Fotonükleer reaksiyonlar, nükleer radyasyon ile enerji üretimi.
14 Radyonüklidlerin doğal sularla reaksiyonları, radyonüklidlerin toprak bileşenleri ile etkileşimleri, biyosferdeki radyonüklid (radyoizotop) ler.
15 Yaşam bilimlerinde radyonüklidler; Nükleer tıpta kullanılan radyonüklidler ve radyoilaçlar: Tek Foton Emisyon Tomografisi (SPET), Pozitron Emisyon Tomografisi (PET). Nükleer Tıp; Radyoizotopların kanser teşhisinde kullanılması, radyasyon tedavisi, Tc izotop kullanarak tiroid (Guatr) teşhisi, radyoaltın ile kolon kanseri teşhisi ve yerinin tayini.
16 Ders Çalışma Haftası
17 Yarı Yıl Sonu Sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 50
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 50
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 14 7 98
Ödev ve Hazırlığı 1 10 10
Araştırma ve Hazırlığı 1 24 24
Arasınav ve Hazırlığı 1 24 24
Final ve Hazırlığı 1 48 48

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5