Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Fen-Edebiyat Fakültesi - Tarih

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
Tarih - Lisans - 2014 TAR4037 Yakınçağ Osmanlı Arşiv Vesikaları: Belgeler Seçmeli 6 3,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

-

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

Osmanlı diplomatiğinin temel nitelikleri, Aklam-ı Sitte ve diğer yazılar, tarihi süreçte oluşan defter ve belge koleksiyonlarının temel özellikleri, belgelerde kullanılan işaret ve mühürler, Tuğra, Pençe, kuyruklu imza, mühürlerin özellikleri ve belli başlı çeşitleri, Padişaha ait belgeler: Ferman, Berat, Name-i Hümayun, Ahidname-i Hümayun, Hatt-ı Hümayun, İrade-i Seniyye, Sebeb-i Tahrir Hükmü, Bürokrasinin diğer belgeleri: Buyuruldu, Telhis, Takrir, Arz. Merkez-Taşra Arasındaki Yazışmalar: Mektup, Tahrirat, Şukka, Telgraf. Daireler Arasındaki Yazışmalar: Tezkire, Kaime, Temessük, Tahvil, Sened, İlmühaber, Müzekkire. Dilekçe ve Rapor Mahiyetindeki Belgeler: Arzuhal, Mahzar, Ariza,, Mazbata, Layiha. İftâ ve Kaza Organlarınca Düzenlenen Belgeler: Fetva, İlam, Hüccet, Vakfiye. Belirtilen bu belge türlerinin tarihi süreç içerisindeki geçirdiği değişimler ve teşekkül süreçleri, örnek belgeler eşliğinde ele alınacaktır. Belgeler sadece şekil açısından değil muhteva, dil ve üslup açısından ele alınacaktır.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

-

Staj Durumu

-

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

1- Osmanlı Arşiv Koleksiyonlarından derlenen belge türleri ders notları formatında öğrenciye verilecektir. 2- Mübahat S. Kütükoğlu, Osmanlı Belgelerinin Dili-Diplomatik, Kubbealtı Neşriyatı, İstanbul 1994. 3- Ali Aktan, Osmanlı Paleografyası ve Siyasi Yazışmaları, İstanbul 1995. 4- Osmanlı Arşiv Vesikaları, haz. R. Karacakaya-İ.Yücedağ, İdeal Kültür yay, İstanbul 2014.

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Öğrenci,Osmanlı paleografyası ve diplomatikası hakkında temel ve genel bilgi sahibi olur (PK: 1, 3)
  • Öğrenci, Osmanlı arşiv kaynaklarını teknik ve bürokratik anlamda değerlendirebilecek bilgi ve donanıma sahip olur (PK: 12)
  • Mezunlar, öğrendikleri bilgileri araştırmalarında kullanabilir. (PK: 8)
  • Öğrenci, Osmanlı diplomatikası ve paleografyasının gelişim sürecini ve etken olan faktörleri analiz edebilir (PK: 9)
  • Mezunlar, Osmanlı bürokrasisi, diplomatik yazışma usülleri ve bürokrasinin dili hakkında bilgi sahibi olur, bunların içeriklerini değerlendirebilirler (PK5)

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Osmanlı diplomatiğinin temel nitelikleri
2 Aklam-ı Sitte ve diğer yazılar
3 Tarihi süreçte oluşan defter ve belge koleksiyonlarının temel özellikleri
4 Belgelerde kullanılan işaret ve mühürler
5 Tuğra, Pençe, kuyruklu imza, mühürlerin özellikleri ve belli başlı çeşitleri
6 Padişaha ait belgeler: Ferman, Berat, Name-i Hümayun, Ahidname-i Hümayun, Hatt-ı Hümayun, İrade-i Seniyye
7 Bürokrasinin diğer belgeleri: Buyuruldu, Telhis, Takrir, Arz. Merkez-Taşra Arasındaki Yazışmalar: Mektup, Tahrirat, Şukka, Telgraf
8 Arasınav
9 Daireler Arasındaki Yazışmalar: Tezkire, Kaime, Temessük, Tahvil, Sened, İlmühaber, Müzekkire.
10 Dilekçe ve Rapor Mahiyetindeki Belgeler: Arzuhal, Mahzar, Ariza,, Mazbata, Layiha
11 İftâ ve Kaza Organlarınca Düzenlenen Belgeler: Fetva, İlam, Hüccet, Vakfiye
12 Belge türlerinin tarihi süreç içerisindeki geçirdiği değişimler
13 Örnek Belgelerin Okunması ve Değerlendirilmesi
14 Örnek Belgelerin Okunması ve Değerlendirilmesi
15 Örnek Belgelerin Okunması ve Değerlendirilmesi
16 Örnek Belgelerin Okunması ve Değerlendirilmesi
17 Yarıyıl sonu sınavı (final)

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 3 10 30
Proje ve Hazırlığı 0 0 0
Ödev ve Hazırlığı 0 0 0
Laboratuvar ve Hazırlığı 0 0 0
Atölye ve Hazırlığı 0 0 0
Sunum ve Hazırlığı 0 0 0
Seminer ve Hazırlığı 0 0 0
Demo ve Hazırlığı 0 0 0
Araştırma ve Hazırlığı 0 0 0
Rapor ve Hazırlığı 0 0 0
Arasınav ve Hazırlığı 3 7 21
Kısa Sınav ve Hazırlığı 0 0 0
Final ve Hazırlığı 3 10 30
Teorik Ders Saati 2 2 4
Uygulama Ders Saati 0 0 0

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

ÖÇ1
ÖÇ2
ÖÇ3
ÖÇ4
ÖÇ5