Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi - Tarih

Müfredat Adı Ders Kodu Ders Adı Ders Türü Dönem AKTS Teorik Uygulama
2022 - Tarih - Lisans TAR4032 Yakınçağ Tarihi Kaynakları Seçmeli 6 3,00 2 0

Dersin İçeriği

Dersin Amacı

Yakınçağ tarihi sahasında yapılacak bilimsel araştırmalar için bu sahanın yerli ve yabancı refaranslarını ayrıntılı olarak tanıtıp, değerlendirmek. Bunları ihtiva eden yerli ve yabancı katalogların kaynak olarak tanıtımı ve tahlili. Yerli ve yabancı arşivler ile mevcut fonlardan ilgili olanlarının kaynak malzeme suretinde kullanılması.

Öğrenim Türü

-

Dersin İçeriği

18. ve 20. yüzyıllar arasında cereyan eden tarihi hadiselerle ilgili olarak telif edilmiş matbu veya yazma resmi tarihler (son dönem vak’anüvisler ve tarihleri ) ile şehir ve müessese tarihleri. Askerlik ve harp tarihi, maliye ve iktisadî konular dahil, yurt içinde yazılmış, tanınan Osmanlı kronikleri ile aynı sahada müsteşrikler tarafından yayınlanmış muhtelif eserler (sefaretnameler, konsolos raporları, önemli layiha ve risaleler, tezkireler, salnameler, seyahatnameler, hatırat türü eserler, ilmî ansiklopediler (İslam Ansiklopedisi Leiden tabı, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi gibi) ve sözlüklerin (Kamusü’l-Âlâm, Lehçe-i Osmânî ve diğerleri) tanıtımı ve kaynak olarak incelenmeleri. Mecelle ve Düstur gibi hukuk kitapları; Şer’iyye Sicilleri; özel ve resmî gazeteler (Takvim-i Vekayi, Ceride-i Havadis, Hakimiyet-i Milliye ile yurt içinde (İstanbul, Kahire ve diğer şehirler) ile yurt dışındaki bazı şehirlerde (Paris, Londra, Cenevre gibi) neşredilen çok sayıda gazete (resmî, yarı resmî, vilayet ya da diğer mahallî gazeteler); Türk ve İslam dünyasına dair yurt içi ve yurt dışında basılmış süreli yayınlar (TOEM, Belleten, Dobruca’nın Sesi, Prılozı ve diğerleri); Osmanlı hanedanı ve devletin ileri gelenleri ile eserleriyle tanınmış şahısların biyografi ve bibliyografyaları

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

1)Okuma 2)Dinleme-yorumlama 3)Araştırma ve sunum (ödev-bir adet ) 4)Yazılı sınavlar ( bir vize, bir final )

Staj Durumu

Yok

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

F. Babinger, Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri; Ahmed Cevdet Paşa; Tarih-i Cevdet; Ahmed Cevdet Paşa, Tezakir; Ahmed Cevdet Paşa, Mâruzat; Vak'anüvis Ahmed Lütfi Efendi, Lütfi Tarihi; Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmâni; Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri; Abdurrahman Şeref Bey, Tarih; Abdürrahman Şeref Bey, Tarih Musahabeleri; Ahmed Refik, İstanbul Hayatı; F.R.Unat, Osmanlı Sefirleri ve Sefaretnameleri, İslam Ansiklopedisi (Leiden tabı), İslam Ansiklopedisi (MEB/Türkiye tabı), Osmanlı Salnameleri.

Dersin Web Sayfası

-

Öğrenme Çıktıları

  • Mezunlar, bu alana/disipline ilişkin yeterli bilgiye sahip olur, bunları kavrarlar. ( PÇ:2)
  • Mezunlar, tarih metodolojisine ait eserlerin yanı sıra Türk ve Dünya tarihine ait kaynakları ve eserleri öğrenirler.( PÇ:3)
  • Mezunlar, eleştirel düşünceyi yapıcı bir şekilde ifade etme, öncelik kullanma ve kendi görüşünü ortaya koyma becerisine sahip olurlar.( PÇ:4)

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Teorik
1 Tarih araştırmalarında kaynak kavramının açıklanması, kaynaklarla ilgili terminoloji ve kaynakların değerlerine göre sınıflandırılması (1.elden kaynak vd.).
2 Yazmalar, yazma eser katalogları, édition critique, unique nüshalar ve müellifi bilinmeyen yazmalardan kaynak olarak yararlanılması.
3 Tarihi ansiklopediler: İslam Ansiklopedisi (Leiden tab'ı), Türkiye'de yapılan tercüme-tashihi ve tadili (İA), TDVİA ve Der İslam.
4 Yakınçağ Tarihi'nin Osmanlı yazmaları: genel tarihler, şehir tarihleri, vak'a tarihleri, kronolojik yazmalar ve müellifleri.
5 Müsteşrikler ve Genel Osmanlı Tarihleri: Hammer, Zinkeissen, Iorga, D'Ohsson ve telifleri, tercümeleri, kaynak değerleri.
6 Şer'iyye Sicilleri, Mühimmeler, Münşeat Mecmuaları ve kaynak değerleri.
7 Şehir tarihleri, müellifler ve kaynak olarak faydalanılması.
8 Ara Sınav Haftası
9 Şehnamenüvislik ve Vak'a nüvislik, yakınçağda Osmanlı vak'anüvisleri ile eserleri ve kaynak olarak nasıl değerlendirilebilecekleri.
10 Salnameler: Devlet, nezaret, vilayet salnameleri ile hususi salnamelerin ortaya çıkması, içerikleri ve kaynak değerleri.
11 Sefaretnameler'in tanıtılması ve kaynak olarak kullanımı.
12 Seyahatnameler'in tanıtımı ve kaynak değerleri üzerine incelemeler.
13 Osmanlı biyografya ve bibliyografyasına dair başlıca başvuru eserleri: Fındıklılı İsmet Efendi, Mehmed Süreyya, Bursalı Mehmed Tahir ve telifleri.
14 Gazete ve süreli yayınlar: Takvim-i Vekayi, Ceride-i Havadis; İstanbul ve vilayetlerde basın; Osmanlı coğrafyasında yabancı basın ve kaynak değerleri.
15 Hatırat nevinden kaynak eserler ile Osmanlı'da haritacılık, yerli-yabancı tarihî haritalar ve kartograflar ile haritaların kaynak olarak değerlendirilmesi.
16 Ders Çalışma Haftası
17 Yarı Yıl Sonu Sınavı

Değerlendirme

Değerlendirme Değer
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Değer
Final Sınavı 100

Öğrenci İş Yükü Hesabı

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Ders Öncesi/Sonrası Bireysel Çalışma 1
Ödev ve Hazırlığı 1
Arasınav ve Hazırlığı 1
Final ve Hazırlığı 1 75 75

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi