Marmara Üniversitesi
Marmara Üniversitesi Eğitim-Öğretim Bilgi Sistemi

Programlar Hakkında Bilgi

Lisans - Atatürk Eğitim Fakültesi - Özel Eğitim Öğretmenliği

Program Tanımları

Kuruluş

Bölümümüz, Özel Eğitim Anabilim Dalı, 2002-2003 eğitim-öğretim yılında ilk öğrencilerini almış, 2005-2006 eğitim-öğretim yılında da ilk mezunlarını vermiştir. 2010-2011 eğitim-öğretim yılından itibaren de ikinci öğretimde eğitim-öğretim faaliyetlerini yürütmeye başlamıştır. Bu program, 2016 yılından bu yana Eğitim Fakültesi’nde Özel Eğitim Bölümü içerisinde sürdürülmektedir.

Kazanılan Derece

Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği Programını başarılı bir şekilde tamamlayan bir öğrenci “Özel Eğitim Öğretmeni” ünvanı ile mezun olmaktadır.

Kabul ve Kayıt Koşulları

Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Lisans Programı, her yıl ÖSYM tarafından yapılan YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) sınavı ile öğrenci almaktadır. SÖZEL puan türünde öğrenci alan bölümümüz, 2024-2025 Eğitim-öğretim yılında 50 kişilik genel kontenjanı ile eğitim-öğretim faaliyetlerine devam etmektedir.

Önceki Öğrenmenin (formal, in-formal, non-formal) Tanınması Hakkında Kurallar

Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği lisans programına, bölümümüzle eşdeğer bir yükseköğrenim kurumunda öğrenci statüsünde bulunan öğrencilerde yatay geçişle kabul edilmektedirler. Yatay geçiş başvurusu yapan öğrencinin lisans programından en az iki dönemini tamamlamış ve tüm derslerden başarılı olması zorunludur. Dörtlük not sisteminde eğitim almış öğrenciler için 4,00 puan üzerinden en az 3,00 not ortalaması şartı aranır. Bölümümüze her yıl 2. sınıfa 3 öğrenci ve 3. sınıfa 3 öğrenci olmak üzere toplam 6 öğrenci kabul edilmektedir.

Yeterlilik Koşulları ve Kuralları

Bölümümüz Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı'ndan bir adayın mezun olabilmesi için kendisine sunulan bütün dersleri bağıl değerlendirme sistemine göre başarılı bir şekilde tamamlayarak 150 kredi ile mezun olması adayın, " Özel Eğitim Öğretmeni" olabilmesi için yeterliliğini belirlemektedir.

Program Profili

Programın amacı, özel gereksinimli bireylere bireysel ya da grup eğitimi verebilecek, özel eğitim ve ilgili hizmetlerin planlanması, yürütülmesi ve izlenmesinde görev alabilecek özel eğitim öğretmenlerini yetiştirmektir. Birinci yıl dersleri, farklı bilgi düzeyine sahip öğrencileri aynı bilgi seviyesine getirmek için başlıca eğitim formasyonu bilgisi içeren (Eğitim Psikolojisi, Eğitime Giriş) gibi dersler ve Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi I-II, Bilgi Teknolojileri, Türk Dili I-II, Yabancı Dil I-II ve Genel Kültür Seçimlik Ders - 1, Çocuk Gelişimi, Özel Öğrenme Güçlükleri, Karakter ve Değer Eğitimi ve Otizm Spektrum Bozukluğunda Temel Becerilerin Kazandırılması dersleri bulunmaktadır. Öğrencilerin özel eğitim alanı ile ilk tanışma fırsatını yakaladıkları Özel Eğitim ve Zihin Yetersizliği Olan Bireyler ve Eğitimi adlı derslerde mevcuttur. 2.Sınıf Dersleri: Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Yaratıcı Düşünme Eğitimi, Dil ve İletişim Becerilerinin Desteklenmesi, Erken Çocuklukta Özel Eğitim, Özel Eğitimde Bütünleştirme, Özel Eğitimde Kavram Öğretimi, Uygulamalı Davranış Analizi, Topluma Hizmet Uygulamaları, Eğitimde Program Geliştirme, Özel Eğitimde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı, Bireyselleştirilmiş Eğitim ve Geçiş Planlarının Hazırlanması, Özel Eğitimde Değerlendirme, Özel Eğitimde Oyun ve Müzik, Alan Bilgisi Seçimlik Ders - 1 3. Sınıf Dersleri: Eğitimde Araştırma Yöntemleri, Öğretim İlke ve Yöntemleri, Okullarda Rehberlik, İş ve Meslek Becerilerinin Öğretimi, Özel Eğitimde Okuma - Yazma Öğretimi, Özel Eğitimde Erken Müdahale Programları, Özel Eğitimde Sosyal Uyum Becerilerinin Öğretimi, Genel Kültür Seçimlik Ders - 2, Özel Eğitimde Sınıf Yönetimi, Özel Eğitimde Disiplinler arası Çalışma ve İşbirliği, Özel Eğitimde Matematik Öğretimi, Özel Eğitimde Türkçe Öğretimi, Alan Bilgisi Seçimlik Ders - 2,3, Genel Kültür Seçimlik Ders - 3, Meslek Bilgisi Seçimlik Ders - 1 4. Sınıf Dersleri: Özel Eğitimde Aile Eğitimi, Özel Eğitimde Meslek Etiği, Alan Bilgisi Seçimlik Ders - 4-5, Meslek Bilgisi Seçimlik Ders - 2, Özel Eğitimde Eleştirel ve Analitik Düşünme, Özel Eğitim Politikaları ve Yasal Düzenlemeler, Alan Bilgisi Seçimlik Ders - 6,7, Meslek Bilgisi Seçimlik Ders - 3 Öğrenciler toplam iki dönem öğretmenlik uygulaması dersi kapsamında teorik derslerde öğrendikleri bilgileri uygulama olanağı bulmaktadırlar.

Mezunların İstihdam Profilleri (örneklerle)

Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı mezunu bir aday kamu ve özel sektörde ilgili alanlarda çalışabilirler. Kamu sektöründe; programı bitiren öğretmen adayları başta Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde yer alan özel gereksinimli bireylere hizmet veren okul ve merkezlerde, özel sektörde Bakanlığa bağlı özel özel eğitim okul ve kurumlarında görev alabilmektedirler. Üniversitelerin özel eğitim bölümlerinde yüksek lisans ve doktora yapabilir ve buralarda araştırma görevlisi olarak çalışabilirler.

Üst Derece Programlarına Geçiş

Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı mezunu bir aday çeşitli üniversitelerin sunduğu özel eğitim gibi ana konularda ve bazı ilgili alanlardaki (alan sınırlaması dahilinde) yüksek lisans programlarına, gerekli koşullar yerine getirildiğinde kabul edilebilirler. Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programı mezunları çeşitli üniversitelerin Psikolojik Danışma ve Rehberlik, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme, Okul Öncesi Öğretmenliği, Psikoloji, Gelişim Psikolojisi, Eğitim Programları ve Öğretim, Yetişkin Eğitimi, Eğitim Yönetimi ve Denetimi gibi alanlarda yüksek lisans ve doktora programlarına başvuruda bulunabilirler.

Sınavlar, Ölçme ve Değerlendirme

Özel Öğretmenliği Lisans Programı’nda bir aday; 2010-2011 eğitim yılından itibaren bağıl değerlendirme sistemine göre değerlendirilmekte, sınıf içerisindeki diğer notların dağılımına göre başarı düzeyi belirlenmektedir. Bağıl değerlendirme sisteminde, dersi alan öğrencilerin puanlarının standart sapmasına bağlı olarak öğrencilerin başarı düzeyi not sistemine (AA-FF) yansıtılmaktadır. Öğrencinin ara sınavdan aldığı puanın % 40’ı, final sınavından aldığı notun ise % 60’ı başarı değerlendirilmesine etki etmektedir. Öğrenciler derslere, uygulamalara ve sınavlara katılmak zorundadır. Öğrencinin devam durumu ilgili öğretim üyesi tarafından takip edilir. Her yarıyılda her ders için bir arasınav yapılır. Arasınavların tarihi ve programı yarıyılın başladığı ilk ay içinde Bölüm tarafından ilan edilir. Arasınava ilaveten her dersten bir final sınavı yapılır. Final sınavları tarihi ve yeri yine Bölüm'de ilan edilir. Mazereti nedeniyle sınava giremeyen öğrencilere geçerli bir mazereti olması halinde Fakülte Yönetim Kurulu kararıyla mazeret sınav hakkı verilebilir. Arasınav ve final sınavlarının yanısıra derslerde raporlar, ödevler, quizler, seminer sunumları gibi eğitim aktiviteleri öğrencinin yarıyıl içindeki performans değerlendirmesinde kullanılabilir. Bu aktiviteler ve başarı notuna ne şekilde yansıtılacağı yarıyıl başında öğretim üyesi tarafından öğrencilere duyurulur. Arasınav veya final sınavı gerektirmeyen sınavlar öĞretim üyesi tarafından belirlenir. Bu durumda başarı notu yarıyıl içinde yapılan ödev, rapor, sunum vs dikkate alınarak belirlenir. Öğrencilerin başarı durumunun belirlenmesinde her yarıyıl sonunda hesaplanan Yarıyıl Akademik Not Ortalaması ve Genel Akademik Not Ortalaması kullanılır. Yarıyıl Akademik Not Ortalaması, öğrencinin kayıtlı olduğu yarıyılın ağırlıklı not ortalamasıdır. Genel Akademik Not Ortalaması ise, öğrencinin üniversiteye girişinden itibaren, kayıtlı bulunduğu bölümün veya programın ders planındaki derslerinin tümü göz önüne alınarak ikinci yarıyıl sonundan itibaren hesaplanan ağırlıklı not ortalamasıdır. Ağırlıklı not ortalaması, alınan derslerin kredileriyle, derslerden alınan harf notlarının eşdeğeri ağırlık katsayılarının çarpımından elde edilen toplamın, toplam krediye bölünmesiyle bulunur. Gerek Yarıyıl Akademik Not Ortalaması ve gerekse Genel Akademik Not Ortalaması öğrencinin kredili derslerden aldığı, (AA) dan (FF) ye kadar notların değerlendirmeye katılması ile belirlenir. Genel Akademik Not Ortalaması değeri en az 2.00 olan öğrenci herhangi bir dersinin (FF) veya (FD) olmaması koşulu ile başarılı kabul edilir. Genel Akademik Not Ortalaması 2.00'nin altında olan öğrenci başarısızdır. İkinci yarıyılın sonundan itibaren öğrencinin üst yarıyıllardaki dersleri alabilmesi için, Genel Akademik Not Ortalaması ’ nın en az 1.80 olması gerekir.

Mezuniyet Koşulları

Öğrencinin mezun olabilmesi için Marmara Üniversitesi'nde sekiz yarı yıl boyunca öğrenim görmelidir. Kayıt altında olduğu eğitim-öğretim yılları boyunca kendisine sunulan derslere devam veren, derslerden geçebilmek için bağıl değerlendirme sistemine göre başarılı sayılan ve alması gereken 150 krediyi tamamlayan ve genel akademik not ortalaması en az 2,00/4,00 olan, notları FF, DZ olmayan bir aday mezun olma hakkına sahip olmaktadır.

Çalışma Şekli (Tam Zamanlı, e-öğrenme )

Tam Zamanlı

Adres ve İletişim Bilgileri (Program Başkanı, AKTS/DS Koordinatörü)

Program Başkanı Prof. Dr. Fatma Nur AKÇİN nakcin@marmara.edu.tr AKTS / DS Koordinatörü Prof. Dr. Özcan Karaaslan ozcan.karaaslan@marmara.edu.tr Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Özel Eğitim Bölümü Özel Eğitim Öğretmenliği ABD Recep Tayyip Erdoğan Külliyesi Maltepe Yerleşkesi A3 Binası 1. Kat 34852 / Maltepe - İSTANBUL 0216 777 2600 https://zhe-aef.marmara.edu.tr/akademik-kadro

Bölüm Olanakları

Bölümümüzde, her biri 100'den fazla öğrenci kapasiteli üç amfi, bir interaktif sınıf ve bir seminer odası bulunmaktadır. Tüm sınıflar projeksiyon sistemiyle donatılmıştır. Ayrıca, öğrencilerin kullanımına açık üç bilgisayar laboratuvarı bulunmakta ve tüm bilgisayarlar internete bağlıdır. Erasmus Değişim Programı aracılığıyla öğrencilerimiz, Stockholm Üniversitesi gibi özel eğitim alanında programlar sunan üniversitelerle iş birliği yaparak yurtdışında eğitim görme imkânına sahiptir. Öğrencilerimiz tarafından kurulan Özel Eğitim Öğrenci Kulübü, sosyal etkinlikler düzenlemekte, projeler geliştirmekte ve alanında uzman kişileri öğrencilerle bir araya getirmektedir. Kulüp, özel eğitimle ilgili konularda farkındalık yaratmayı ve öğrencilerin mesleki ve sosyal gelişimlerine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Öğrenciler ayrıca yurtlar, yemekhaneler, sosyal ve spor merkezleri gibi kampüs olanaklarından da yararlanmaktadır. Özel Eğitim Bölümü mezunları, Türkiye'de Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı kamu kurumlarında veya özel özel eğitim kurumlarında özel eğitim öğretmeni olarak istihdam edilebilirler.

Program Çıktıları

İçerik girilmemiştir.

  • Eğitim bilimlerinin gelişimini etkileyen önemli kişileri, olguları ve kuramları tanımlar; alanda kullanılan bilimsel yöntem ve tekniklerdeki gelişmeleri izler.
  • Alanıyla ilgili gerekli bilgilere erişmek ve iletişim kurmak için temel düzeyde yabancı dil kullanır.
  • Türkçeyi kurallarına uygun ve etkili biçimde kullanır.
  • Mesleğini icra ederken Atatürk ilke ve inkılâplarını esas alır.
  • Eğitim alanındaki yasal mevzuatı izler; öğretmenlik mesleğini yürütürken Türk Millî Eğitimi’nin amaç ve ilkelerini esas alır; meslek etiği ilkeleri ile mevzuata uygun davranır.
  • Özel eğitim gereksinimi olan bireylerin değerlendirilmesinde çeşitli yöntem, araç ve kaynakları kullanır.
  • Eğitsel değerlendirme sonuçlarını temel alarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) hazırlar; bu programa dayalı bireysel öğretim ve geçiş hizmetlerini uygular.
  • Özel eğitim gereksinimi olan bireylerin motor, sosyal, bilişsel, duygusal, akademik ve mesleki gelişimlerini destekleyen bilimsel temelli öğretim yöntemleri tasarlar; öğretimin her aşamasında veriye dayalı kararlar alır.
  • Öğretimin etkililiğini artırmak için özel eğitim gereksinimi olan bireylerin ihtiyaçlarına uygun teknolojilerden yararlanır.
  • Özel gereksinimi olan bireylerin bağımsız yaşam ve sosyal uyum becerilerini destekleyen uygulamalara öncelik verir.
  • Etkili davranış değişikliği ve sınıf yönetimi stratejilerini uygular.
  • Farklı disiplinlerle iş birliği içinde, özel eğitim gereksinimi olan bireylerin aileleriyle çalışır; onlara yönelik aile eğitimi ve rehberlik hizmetleri sunar.
  • Eğitim-öğretim süreçlerinin her aşamasında farklı disiplinlerden uzmanlar ve diğer paydaşlarla iş birliği yapar.
  • Öğretmenlik mesleğine dair bilgi ve becerileri eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirir.
  • Farklılıklara değer veren, güvenli, eşitlikçi, olumlu, destekleyici ve kültüre duyarlı öğrenme ortamları oluşturmak için özel eğitim gereksinimi olan bireylere yönelik projeler ve etkinlikler planlar.
  • Özel eğitim gereksinimli bireylerin aileleri ile iş birliği yapar.
  • Özel eğitim gereksinimli bireylerin ailelerine yönelik aile eğitimi ve rehberliği yapar.
  • Eğitim öğretim faaliyetlerinin her aşamasında farklı disiplinlerden uzmanlarla ve diğer paydaşlarla iş birliği yapar.
  • Mesleki etik ilkelerine ve mesleki mevzuata uygun davranır.
  • Öğretmenlik mesleğine ilişkin bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.
ULUSAL DÜZEY YETERLİLİKLERİ
6. DÜZEY (LİSANS)
ULUSAL ALAN YETERLİLİKLERİ
(14-Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri)
PROGRAM ÖĞRENME ÇIKTILARI
Bilgi

Kuramsal, Olgusal

- Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olma.

- Ortaöğretimde kazandığı yeterliliklere dayalı olarak; alanıyla ilgili kavramları ve kavramlar arası ilişkileri kavrar.

- Bilginin doğası kaynağı, sınırları, doğruluğu, güvenirliliği ve geçerliliğinin değerlendirilmesi konusunda bilgi sahibidir.

- Bilimsel bilginin üretimiyle ilgili yöntemleri tartışır.

- Alanı ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.

- Öğrencilerin gelişim, öğrenme özellikleri ve güçlüklerinin bilgisine sahiptir.

- Ulusal ve uluslararası kültürleri tanır.

Beceriler

Bilişsel, Uygulamalı

- Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme.

- Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme.

- Alanıyla ilgili ileri düzeyde bilgi kaynaklarını kullanır.

- Alanıyla ilgili olay ve olguları kavramsallaştırır, bilimsel yöntem ve tekniklerle inceler, verileri yorumlar ve değerlendirir.

- Alanıyla ilgili sorunları tanımlar, analiz eder, kanıtlara ve araştırmalara dayalı çözüm önerileri geliştirir.

- Öğrencilerin gelişim özelliklerini, bireysel farklılıklarını; konu alanının özelliklerini ve kazanımlarını dikkate alarak en uygun öğretim strateji, yöntem ve tekniklerini uygular.

- Konu alanına ve öğrencinin gereksinimlerine uygun materyal geliştirir.

- Öğrencinin kazanımlarını farklı yöntemler kullanarak çok yönlü değerlendirir.

Yetkinlikler

Bağımsız Çalışabilme ve Sorumluluk Alabilme Yetkinliği

- Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme.

- Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme.

- Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme.

- Bireysel ve grup çalışmalarında sorumluluk alır ve alınan görevi etkin bir şekilde yerine getirir.

- Kendini bir birey olarak tanır; yaratıcı ve güçlü yönlerini kullanır ve zayıf yönlerini geliştirir.

- Uygulamada karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alır.

Öğrenme Yetkinliği

- Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme,

- Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme.

- Yaşamboyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirebilme.

- Edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir.

- Öğrenme gereksinimlerini belirler ve öğrenmesini yönlendirir.

- Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu bir tutum geliştirir.

- Bilgiye ulaşma yollarını etkin bir şekilde kullanır.

İletişim ve Sosyal Yetkinlik

- Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme.

- Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme.

- Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme.

- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi'nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilme ve meslektaşları ile iletişim kurabilme.

- Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilme.

- Sanatsal ve kültürel etkinliklere etkin olarak katılır.

- Toplumun ve dünyanın gündemindeki olaylara/gelişmelere duyarlı olduğunu gösterir ve ve bu gelişmeleri izler.

- Toplumsal sorumluluk bilinciyle yaşadığı sosyal çevre için mesleki proje ve etkinlikler planlar ve uygular.

- Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir.

- Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşır.

- Bir yabancı dili en az Avrupa Dil portföyü B1 düzeyinde kullanarak alanındaki bilgileri izler ve meslektaşları ile iletişim kurar.

- Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansının ileri düzeyinde bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.

- Farklı kültürlerde yaşar ve sosyal yaşama uyum sağlar.

Alana Özgü Yetkinlik

- Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme.

- Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma.

- Dış görünüm, tutum, tavır ve davranışları ile topluma örnek olur.

- Demokrasi, insan hakları, toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerlere uygun davranır.

- Kalite yönetimi ve süreçlerine uygun davranır ve katılır.

- Güvenli okul ortamının oluşturulması ve sürdürülebilmesi amacıyla kişisel ve kurumsal etkileşim kurar.

- Çevre koruma ve iş güvenliği konularında yeterli bilince sahiptir.

- Milli Eğitim Temel Kanunu'nda ifade edilen ulusal ve evrensel duyarlıkların bilincindedir.

- Birey olarak ve alanıyla ilgili görev, hak ve sorumluluklarına ilişkin yasa yönetmelik ve mevzuata uygun davranır.

Müfredat

Müfredat